 |
| Χωρίς λόγια |
Έχω μια γλώσσα* μέσα στο κεφάλι μου (εκτός από αυτήν που έχω στο στόμα* μου). Και στη καρδιά μου την έχω (αυτήν που έχω στο κεφάλι όχι αυτήν που έχω στο στόμα) αλλά αυτό αναγκαστικά. Αφού: με αυτήν μεγάλωσα (νομίζω δηλαδή), έζησα (και ζω ακόμα ελπίζω όχι εις μάτην), ένιωσα αλλά και δεν ένιωσα καθότι και τα αισθήματα μιλούν κι αυτά μια γλώσσα κι αν δεν τη μιλούν, δεν υπάρχουν. Με αυτήν σκέφτηκα και μίλησα ή και αντίστροφα πολλές φορές, με αυτήν θύμωσα, αγάπησα, μίσησα, οργίστηκα, έβρισα, υπολόγισα, θυσίασα, χάρισα, πήρα, σώπασα. Ναι, με αυτή σώπασα (σπανίως αλλά έγινε). Η σιωπή θέλει κι αυτή μια γλώσσα για να εκφραστεί. ΚΑΙ σε αυτήν την περίπτωση, σίγουρα τότε, η γλώσσα ξεδιπλώνει το μεγαλείο της. Ίσως όταν σιωπούμε μιλάμε καλύτερα κι όχι όταν μιλάμε. Γιατί στη δεύτερη περίπτωση πολλές φορές δεν είναι απαραίτητη η γλώσσα, αρκούν μόνο τα δομικά συστατικά της που εν συντομία λέμε λέξεις. Σε σειρά έστω αλλά πάντως λέξεις. Σε διατεταγμένη υπηρεσία έστω αλλά πάντα λέξεις. Τα νοήματα τα έχει η κραυγή. Κι αυτή, ακόμη κι η άναρθρη, αν βέβαια ξέρεις να την αποκωδικοποιήσεις, μια γλώσσα μιλάει. Στην περίπτωσή μου μιλάει τη γλώσσα που έχω στο κεφάλι μου.
Παίρνω έναν χάρτη: Γι' αρχή έναν παγκόσμιο. Τρυπώ το δάχτυλο με μια καρφίτσα. Σάμπως να έπαιρνα δείγμα αίματος για κάποιον λόγο. Προτού πήξει το αίμα "τρέχω" τον χάρτη. Κι όπου βλέπω πόλεμο το ακουμπώ. Ουκρανία. Παλαιστίνη. Στην περίπτωση της Παλαιστίνης, επειδή έχει συρρικνωθεί τόσο πολύ, επειδή μόνο ως διάσπαρτοι μικρότατοι θύλακες μέσα στο Ισραήλ υπάρχει πια, είναι δύσκολο να "κοκκινίσω" τα σημεία. Στη Λωρίδα της Γάζας ήταν πιο εύκολο. Αυτό λοιπόν το στενό κομμάτι γης που λέτε, για χώρα είναι μικρό αλλά για στρατόπεδο συγκέντρωσης είναι μεγάλο. Αλλά καθόλου ευρύχωρο ούτε ως χώρα ούτε ως στρατόπεδο. Πρόκειται για μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της γης. Αφού, όσο κι αν ο πληθυσμός βαίνει μειούμενος από τις "ευγενείς" προσπάθειες των Ισραηλινών, σ' αυτό το κομμάτι γης ζουν στοιβαγμένοι πάνω από 1.500.000 ανθρώπινες ψυχές. Σ' ένα κομμάτι γης πάνω κάτω όσο η Λευκάδα ή η Θάσος ή η Άνδρος. Αλλά αν βιαστείτε να μου πείτε πως επάνω στον πλανήτη υπάρχουν κι άλλες περιοχές/πόλεις περισσότερο πυκνοκατοικημένες από τη Γάζα μην ξεχάσετε να συγκρίνετε και τις συνθήκες διαβίωσης σε αυτές τις άλλες περιοχές. Το τραγικό στην περίπτωση της Γάζας, είναι που όταν λέμε πως πρόκειται για "θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων", μάλλον κυριολεκτούμε. Αφού κάποιοι άλλοι άνθρωποι (;), αυτοί που υποτίθεται για λογαριασμό τους το κράτος τους βομβαρδίζει αμάχους, παίρνουν το καρεκλάκι τους κι ανεβαίνουν στους λόφους να χαζέψουν το θέαμα. Όπως κάνουν οι κανονικοί άνθρωποι που πάνε να χαζέψουν μετεωρίτες.
Κι αυτή η τόση δα κουκκίδα γης που προσπαθεί να υπάρξει ως χώρα, συναγωνίζεται - για να κρατά ζωντανό το ενδιαφέρον μας - μια άλλη πολύ μεγαλύτερη χώρα που υπάρχει ήδη αλλά που και αυτή σπαράσσεται από πόλεμο, τη γειτονική μας Ουκρανία. Κι όταν τα αεροπλάνα πέφτουν το ένα μετά το άλλο και τα "σενάρια" οργιάζουν, εμείς οι κοινοί θνητοί παραζαλισμένοι από την ταχύτητα με την οποία μας προσπερνούν τα γεγονότα, έχουμε πια την πολυτέλεια να διαλέξουμε ποια θεωρία συνωμοσίας ταιριάζει καλύτερα στο ταμπεραμέντο μας. Τη στιγμή που γράφω αυτές τις σκέψεις εκτός από το αεροσκάφος των Μαλαισιανών αερογραμμών που κατερρίφθη έχουν ήδη πέσει δύο άλλα. Ένα στην Ταϊβάν κι ένα στο Μαλί. Ειδικά το δεύτερο τραγικό δυστύχημα ακόμη δεν έχει χαρακτηριστεί ως οφειλόμενο σε μηχανική βλάβη ή ως προϊόν τρομοκρατικής ενέργειας. Γιατί σα να μην έφταναν όσα συμβαίνουν στη γειτονιά μας τώρα πρέπει να μάθουμε - ποτέ δεν είναι αργά - τί γίνεται και στο Μαλί. Βέβαια αυτό είναι πολύ μακριά κι έτσι μπορεί να θεωρηθεί ένα πρόβλημα λιγότερο για μας.
Κι ενώ φρεσκάρουμε τις γνώσεις μας στη γεωγραφία και στην πολιτική κατάσταση διαφόρων χωρών με αφορμή τις αεροπορικές τραγωδίες, το χάος και η ασυνεννοησία καλά κρατούν σχετικά με τους δύο πολέμους εδώ γύρω κυρίως όμως σχετικά με τον πόλεμο που αποσκοπεί σε μια γενοκτονία που συμβαίνει για μια ακόμη φορά στη Λωρίδα της Γάζας.
Κάποιοι τάσσονται με το κράτος του Ισραήλ και υποστηρίζουν την επίθεσή του στη Γάζα θεωρώντας την "αυτοάμυνα" επειδή η Χαμάς είναι ισλαμιστική, δεν κάθεται στ' αυγά της και πετάει κι αυτή ρουκέτες, από την άλλη όμως καταδικάζουν την προσφυγιά στην οποία οδηγούνται τα θύματα αυτού του τελείως άνισου, θα μου επιτρέψετε να πω, πολέμου.
Εν τω μεταξύ άμαχοι, ανάμεσά τους πάρα πολλά παιδιά, σκοτώνονται από το ανελέητο ισραηλινό βομβιστικό σφυροκόπημα.
Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν το μαύρο και φρικτό ISIS επειδή - λέει - τα βάζει με τον σιωνιστικό ιμπεριαλισμό και την σιωνιστική οικονομική κυριαρχία ξεχνώντας να θυμηθούν τί ακριβώς είναι το ISIS, που ναι μεν εναντιώνεται στο Ισραήλ για τελείως δικούς του λόγους, από την άλλη όμως διατάσσει τον ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων των γυναικών στις περιοχές που κάνει κουμάντο.
Οι εγχώριοι και άλλοι φασίστες - που μισούν τους Εβραίους γενικώς - υποστηρίζουν τη Χαμάς αλλά θα σφάξουν τους Παλαιστίνιους που θα τολμήσουν να έρθουν ως πρόσφυγες στη χώρα μας. Όσοι τουλάχιστον από αυτούς δεν πνιγούν στο υγρό νεκροταφείο του πελάγους που βρέχει ολούθε την πατρίδα μας.
Όμως και πολλοί άλλοι που αυτοπροσδιορίζονται αριστεροί (ή άλλο) υποστηρίζουν τη Χαμάς - όχι τον ίδιο τον αγώνα του Παλαιστινιακού λαού - ξεχνώντας και αυτοί να θυμηθούν πως και η ίδια Χαμάς παίζει παιχνίδια εξουσίας και κυριαρχίας.
Εν τω μεταξύ άμαχοι, ανάμεσά τους πάρα πολλά παιδιά, συνεχίζουν να σκοτώνονται από το γειτονικό τους υπερκράτος.
Και φυσικά δεν πρόκειται ούτε για αντίποινα, ούτε για την ασφάλεια των κρατών εν γένει, ούτε για το δικαίωμα ενός κράτους να αμύνεται. Γιατί ποιός θα τολμούσε να τα βάλει με την παντοδυναμία του ώστε να χρειαστεί να "αμυνθεί"; Πρόκειται μόνο για εξουσία κι επεκτατικότητα. Πρόκειται για δύναμη και γη.
Πρόκειται για το "δικαίωμα" του Ισραήλ (από πού προκύπτει άραγε αυτό) να επεκτείνεται καταπατώντας εδάφη και αφανίζοντας τους Παλαιστίνιους. Αρνούμενο εξ αρχής να δεχθεί τις αποφάσεις του ΟΗΕ για δύο ανεξάρτητα κράτη στη συγκεκριμένη χιλιοβασανισμένη και πολύπαθη περιοχή της Δυτικής όχθης του Ιορδάνη.
Οι σκέψεις μου αυτές απέχουν πολύ από το να φιλοδοξούν ν' αποτελέσουν πολιτικό κείμενο ή κοινωνιολογική μελέτη ή επιστημονικό άρθρο. Ενδεχομένως περιλαμβάνουν και λάθη. Η ουσία όμως κι αυτό που εντέλει που με βασανίζει είναι η "γλώσσα" με την οποία σκέφτομαι εγώ και η "γλώσσα" με την οποία σκέφτονται άλλοι. Και στην προσπάθειά μου να βρω τη συνισταμένη των γλωσσών και να κατανοήσω πώς σκέφτονται εκείνοι ώστε να σκέφτομαι πιο σωστά εγώ, χαμένη στη μετάφραση, σκορπίζω λέξεις, με σωστή γραμματική σειρά παραταγμένες αλλά πάντα να παραμένουν λέξεις. Που εναγωνίως αναζητούν συνεκτικό ιστό προκειμένου ν' αποκτήσουν και νόημα.
Η γειτονιά μας φλέγεται, το μουντιάλ τελείωσε κι εγώ δεν νιώθω πολύ καλά τελευταία.
Περιχαράκωσα με μια νοητή γραμμή στον χάρτη την ασφαλή πατρίδα μου. Το αίμα είχε πήξει πια κι έτσι δεν λέρωσα την πλαστικοποιημένη αποτύπωση σε επίπεδη μορφή του πλανήτη στον οποίο βρίσκομαι περαστική και για λίγο. Με την ελπίδα ν' αφήσω κι εγώ το σημάδι μου. Με την προσδοκία πως αυτό το σημάδι, το δικό μου υπαρξιακό αποτύπωμα, θα είναι θετικό. Εδώ, σε αυτήν την πατρίδα μου, που δεν γίνεται πόλεμος κανονικός, αυτός με τα μπαμπ μπουμ που σκοτώνει τους ανθρώπους αλλά γίνεται πόλεμος-σιγανοπαπαδιά. Οικονομικός πόλεμος, κοινωνική συρρίκνωση και ηθική κατάπτωση. Και σιγά-σιγά... αργά αλλά σταθερά... και χράτσα-χρούτσα, χράτσα-χρούτσα καλά τα καταφέρνει το σύστημα με τη μείωση του πληθυσμού. Άνθρωποι αυτοκτονούν κι αυτοί που όχι, δεν γεννούν. Κάποιοι δεν μπορούν και κάποιοι δεν θέλουν αφού δεν μπορούν.
Λένε πως δεν μπορώ να μετρήσω τα μνημόνια. Πράγματι δεν μπορώ. Γιατί τα μνημόνια δεν είναι μόνο αυτά τα μεγάλα για τα οποία γίνεται ντόρος και για τα οποία λένε "ναι σε όλα" στο κοινοβούλιο. Τα μνημόνια είναι οι εκατοντάδες χιλιάδες λέξεις που καμουφλαρισμένες και παραχωμένες ανάμεσα και πίσω από ανώδυνες φράσεις, ως διατάξεις, υποτίθεται ότι ρυθμίζουν εντελώς δευτερεύοντα ή και τριτεύοντα ζητήματα. Αυτά λοιπόν τα μνημόνια/παραλλαγή είναι αμέτρητα θαρρώ. Και δεν μπορώ να τα μετρήσω και για έναν άλλον λόγο. Επειδή δεν υπάρχει πια εισόδημα για μένα που να μπορεί να θεωρηθεί ως έσοδο για την επιβίωσή μου. Το μόνο που δημιουργείται δια των εργασιακών μου προσπαθειών είναι φόροι. ΚΑΙ ΜΌΝΟ. Έτσι από ένα σημείο και μετά είτε 10 είναι τα μνημόνια είτε 100 για μένα δεν έχουν καμία επιπλέον βαρύτητα. Γιατί τί επιβάρυνση να δεχθεί το απόλυτο τίποτα;
Και ο κόσμος ψηφίζει τα ίδια και τα ίδια. Δηλαδή ο κόσμος αποφασίζει δια της ψήφου του τα ίδια και τα ίδια. Δεν ξέρω ποιά είναι τα "διαφορετικά". Δεν ξέρω αν υπάρχουν "διαφορετικά" ή αν υπάρχει η παραμικρή δυνατότητα μιας διαφορετικής πορείας.
Και ο κόσμος πληρώνει όλο και περισσότερα. Κι όσο περισσότερα πληρώνει τόσο περισσότερο αδρανοποιείται. Λες και μαζί με κάθε δολοφονικό μέτρο του δίνουν και μια αδιαφορία ως μπόνους σε συσκευασία δώρου.
Ή κάτι του ρίχνουν στον καφέ, σταγόνες ή μόρια ψυχοτρόπας ουσίας που επιφέρει εγκεφαλική, νοητική παράλυση. Ίσως να εξηγείται έτσι πολύ εύκολα η ταχύτατη εξάπλωση των διαφόρων καφεπωλείων τύπου "Μικέλ". Από την αρχή το είχα καταλάβει πως κάτι δεν πάει καλά με δαύτα. Μετά το όγδοο που είδα ν' ανοίγει έψαξα να βρω τον αυλητή αλλά δεν τον βρήκα. Μάλλον σε αυτήν την περίπτωση τα ποντίκια πήγαιναν μόνα τους για ...καφέ. Γι' αυτό σας λέω. Κάτι βάζουν στον καφέ. Εγώ όμως στα Μικελοπωλεία αυτά δεν πηγαίνω κι ο καφές που αγοράζω για το σπίτι είναι συσκευασμένος και συνήθως τον σιάχνω με τα χεράκια μου. Γι' αυτό κι είμαι μονίμως στη τσίτα και στενοχωρημένη κι έξαλλη με όσα συμβαίνουν. Δε λένε πως ο καφές πειράζει στα νεύρα; Ναι, ο καθαρός καφές όχι ο μούφα. (Αλλά πάλι μπορεί να φταίει και το νερό).
Και μετά σκέψεις γεμίζουν το κεφάλι μου. Σκέψεις που αποκτούν υπόσταση και νόημα χάρη σε αυτήν τη γλώσσα που είπαμε αρχικά πως έχω μέσα σε αυτό και που τις περιμένει να τις φιλοξενήσει ή εγκλωβίσει στα ελάχιστα τετραγωνικά εκατοστά του κρανίου όπου φιλοξενείται και ο εγκέφαλός μου.
Γιατί νιώθω πως δεν αγαπούμε αυτή τη χώρα; Ξεπουλιέται, παραδίδεται, καταστρέφεται κι εμείς τι; Περίπου ό,τι κι οι πολίτες του κράτους του Ισραήλ με τους βομβαρδισμούς στη Γάζα. Το καρεκλάκι μας λοιπόν και στον ψηφιακό μας λόφο. Παρακολουθούμε. Απλά. Ούτε καν με ενδιαφέρον. Λες και δεν μας αφορά. Λες και δεν μας αφορά καθόλου το γεγονός πως δεν έχουμε το δικαίωμα να μη μας αφορά. Πως δεν έχουμε το δικαίωμα να το δεχόμαστε όλο αυτό το αλισιβερίσι. Κι αφού δεν νοιάζει εμάς γιατί να νοιάζει αυτούς;
Και τελικά γιατί γίνονται όλα αυτά; Ή μάλλον γιατί δεν γίνονται αυτά που θα 'πρεπε; Δεν ξέρω πια. Ίσως επειδή δεν αγαπούμε τη χώρα αφού δεν αγαπούμε τον εαυτό μας. Αλλά πάλι δεν ξέρω.
Πόλεμος, αίμα, καταστροφή, μισαλλοδοξία, οικονομική καταστροφή, κατάργηση δικαιωμάτων, κράτους δικαίου. Η υγεία επαφίεται στον εθελοντισμό των περισσοτέρων γιατρών και νοσηλευτών αλλά κάποιες φορές η ζωή η ίδια επαφίεται στο απλωμένο χέρι κάποιων λίγων. Που ωστόσο είναι αρκετοί για να βοηθήσουν και αυτοί στη μείωση του πληθυσμού με άλλα μέσα. Όποιος δεν προσαρμόζεται πεθαίνει. Όποιος δεν πληρώνει πεθαίνει και αυτός. Παράνοια. Φασισμός. Ισοπέδωση των πάντων.
Κάποιοι θα μου πείτε πως μια χαρά την ξέρω τη γλώσσα αφού σε αυτήν γράφω.
Αλλά εγώ θα σας πω: Λάθος.
Λέξεις παραθέτω, από ένστικτο, μνήμη, εμπειρία και στη σωστή σειρά για να βγαίνει κάποιο νόημα. Το αν αυτές τις λέξεις θα καταφέρετε εσείς που τις διαβάζετε να τις μεταφράσετε στη γλώσσα που έχετε στο δικό σας κεφάλι ή/και στη καρδιά σας δεν το γνωρίζω. Απλώς το εύχομαι.
* Μία από τις λίγες περιπτώσεις όπου η Αγγλική γλώσσα μας βοηθά να κάνουμε τον διαχωρισμό: Tongues and languages.
