Τρίτη 9 Ιανουαρίου 2018

Let's be entertained...


Δεν υπάρχει κανείς στον πλανήτη γη που να μην έχει βρεθεί σε τηλεφωνική αναμονή από τότε βεβαίως που εφευρέθηκε το τηλέφωνο.
Μετά το ..."περιμένετε παρακαλώ" με ή χωρίς το "παρακαλώ" κι ενίοτε χωρίς καν το "περιμένετε" παλιά μεσολαβούσε ένα ηχητικό σκοτάδι, αυτό που το λέμε σιωπή (άκρα του τάφου ή με παράσιτα ανάλογα την πρόοδο της τεχνολογίας των τηλεφωνικών υπηρεσιών) και που κανείς μας δεν γνώριζε πόσο θα διαρκέσει.
Ήδη από τα πρώτα δευτερόλεπτα κι ενώ αυτά γίνονταν λεπτά η αγωνία κορυφωνόταν, θα απαντήσει; Ή κι αν ακόμη ήμασταν σίγουροι πως θα απαντήσει, σκεφτόμασταν, όσο περνούσε η ώρα, μήπως όποιος σήκωσε το τηλέφωνο ξέχασε να ειδοποιήσει τον καλούμενο. Ή μήπως έπεσε η γραμμή ξερωγώ...
Κάποια στιγμή εφευρέθησαν τα τηλεφωνικά κέντρα... και άνθρωποι άρχισαν να εργάζονται σε αυτά, η συμπαθής τάξη των τηλεφωνητών/τηλεφωνητριών, που τόσο άδικα τους έχει ο πολύς κόσμος κατατάξει στη συνείδησή του ίσως λίιιγο πιο πάνω από τους εντελώς ανειδίκευτους βιομηχανικούς εργάτες... αν βεβαίως υπάρχει βιομηχανία, εφάμιλλο πάντως με άλλα μη "δημοφιλή" επαγγέλματα, "σπούδασε κόρη μου να μην γίνεις πωλήτρια/κομμώτρια/τηλεφωνήτρια" έλεγαν όλοι κι ας έσπευδαν να ψωνίσουν στα καταστήματα όπου τους εξυπηρετούσαν πωλήτριες (και πολλές φορές τους έβγαζαν το "λάδι") κι ας έμεναν οι κυρίες ώρες σε κομμωτήρια απολαμβάνοντας τις περιποιήσεις μιας ταπεινής κομμώτριας. (Ποτέ μου δεν κατάλαβα γιατί η ίδια υποτιμητική διάθεση δεν υπήρχε για τον κουρέα...)
Η τηλεφωνήτρια; Ααααα αυτή ήταν ίσως μια βαθμιδούλα παραπάνω... γιατί από αυτήν "κρεμόσουν" περιμένοντας να συνομιλήσεις με κάποιον ή λιγώνονταν οι άνθρωποι από κάποια βαθειά φωνή βιώνοντας μυστηριακές καταστάσεις και φαντασιώσεις σχετικά με το πρόσωπο "πίσω από τη φωνή".
Το ηχητικό σκοτάδι όμως, η σιωπή, παρέμενε αδιάψευστος μάρτυρας της ύπαρξης του "κενού περιεχομένου χρόνου" αλλά όπως μια δράση δημιουργεί μιαν αντίδραση έτσι και μια μη δράση δημιουργεί μιαν ανάγκη.
Κι έτσι οι εταιρείες παραγωγής τηλεφωνικών κέντρων σκέφτηκαν να "γεμίσουν με χρώμα" αυτή τη σιωπή, να προσθέσουν δηλαδή ήχο, δηλαδή μουσική.
Και τότε νόμος ιερός και απαρέγκλιτος καθιερώθηκε. Η μουσική αυτή να μην είναι άλλη από το κυρίως μουσικό θέμα της αριστουργηματικής ομολογουμένως ταινίας "Το Κεντρί".
Πείτε μου έναν άνθρωπο, έναν, που ειδικά τις δεκαετίες '70, '80, '90, να μην έχει στηθεί σε τηλεφωνική αναμονή και να μην τον έχει συντροφεύσει (έως εκνευρίσει από ένα χρονικό σημείο και μετά) η συγκεκριμένη σύνθεση, αυτό το πανέμορφο και χαρακτηριστικό rag κομμάτι.
Ήταν τέτοια η προτίμηση των εταιρειών παραγωγής/προμήθειας τηλεφωνικών κέντρων στο εν λόγω μουσικό κομμάτι ώστε σιγά σιγά ξεχάστηκε η προέλευσή του κι όταν το ακούγαμε στο ραδιόφωνο μπορεί και να σκεφτόμασταν "αααα η μουσική της αναμονής" ή αν ήμασταν κάπως αφηρημένοι μπορεί να κοιτούσαμε το χέρι μας απορώντας σε ποιόν είχαμε τηλεφωνήσει και γιατί δεν κρατάμε ακουστικό στο χέρι μας.
Κι έτσι, από τη μία η πρόοδος της τεχνολογίας κι από την άλλη η επίδραση που είχε σε όλους μας η ταινία και η μουσική της, πέρασε στην αιωνιότητα το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό κομμάτι που ερχόταν από λίγο πιο μακριά στο χρόνο, από τις αρχές του 20αιώνα.


Το Ragtime ήταν το πρώτο στιλ τζαζ μουσικής, πιο πολύ για σόλο πιάνο και λιγότερο για ορχήστρα. Το βασικό χαρακτηριστικό του είναι ο συγκοπτόμενος ρυθμός. Αναπτύχθηκε ιδιαίτερα την περίοδο 1900 - 1915. Οι συνθέσεις Ragtime, τα αποκαλούμενα και rags, αποτέλεσαν επίσης μέρος του ρεπερτορίου της τζαζ της Νέας Ορλεάνης αλλά και της λευκής σχολής του Ντίξιλαντ. Το Ragtime παίζεται μέχρι και σήμερα από παραδοσιακές ορχήστρες.
Ο Ernest Hogan ήταν πρωτοπόρος του μουσικού αυτού είδους και ήταν ο πρώτος δημιουργός αυτών των συνθέσεων ή "rags". Ο ίδιος έδωσε στις συνθέσεις του το όνομα "rags" και στη μουσική του "Ragtime" από την γενέτειρά του "Shake Rag" στο Bowling Green του Kentucky.
Ωστόσο o Scott Joplin θεωρείται ο βασιλιάς του Ragtime κι έχει περάσει στην αιωνιότητα με το πασίγνωστο μουσικό θέμα από την αριστρουργηματική ταινία "Το κεντρί". Τη μουσική επένδυση της ταινίας έκανε ο Marvin Hamlisch ο οποίος διασκεύασε άψογα το πασίγνωστο και πολυαγαπημένο κομμάτι του Scott Joplin "The Entertainer". [Πηγή μου ο εαυτός μου και η Wikipedia] Τις προηγούμενες δεκαετίες οι εταιρείες πώλησης τηλεφωνικών κέντρων θεωρούσαν νόμο απαρέγκλιτο να βάζουν αυτό το κομμάτι στην αναμονή της τηλεφωνικής γραμμής. [Πηγή μου ο εαυτός μου και όλη η υφήλιος].



(Ευχαριστώ το https://dimartblog.com που φιλοξένησε αυτό το κείμενό μου στη στήλη "Αυτό δεν είναι τραγούδι". Δείτε κι άλλα "τραγούδια που δεν είναι τραγούδια" εδώ.)





Δευτέρα 8 Ιανουαρίου 2018

Ποιός κυβερνάει αυτόν τον τόπο; (έλα ντε)

Σχετικά με την άποψη της κας Μπαζιάνα πως "ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε την κυβέρνηση αλλά δεν πήρε την εξουσία", έχουμε και λέμε...
Κατ' αρχήν η άποψη της κας Μπαζιάνα δεν είναι και τόσο ...φρέσκια... για την ακρίβεια έχει τόσο μπαγιατέψει που όταν τη διάβασα σκέφτηκα "περσινά ξινά σταφύλια". Και για ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια δεν είναι "μια άποψη" και δεν είναι καν δική της...
Τρία χρόνια νωρίτερα, λίγες μέρες πριν τις εκλογές του Γενάρη του 2015, μία από τις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ με κάλεσε σε μια προεκλογική συγκέντρωση σε κάποια αίθουσα.
Δεν θα ψήφιζα ΣΥΡΙΖΑ, πώς να δώσω ψήφο εμπιστοσύνης στο άλλοτε κόμμα του "μπαίνει δεν μπαίνει στη βουλή"; Πώς να πιστέψω ότι υπήρχε περίπτωση το κόμμα αυτό να τα βγάλει πέρα όσο καλές προθέσεις κι αν πίστευα πως έχει;
Ωστόσο αποφάσισα να πάω στη συγκέντρωση για να ακούσω τί θα πουν οι ομιλητές. Απόψεις... εκφορά λόγου... απαντήσεις σε εύλογες ερωτήσεις που πίστευα πως θα τεθούν από το ακροατήριο...

Θα κινηθούν στα γνωστά προεκλογικά πλαίσια του "θα... θα... θα..." ή θα κινηθούν με επίγνωση της αμείλικτης και καθόλου αρεστής πραγματικότητας που βιώναμε;
Ενώ λοιπόν βίωνα κι εγώ με τη σειρά μου το κλίμα αισιοδοξίας που επικρατούσε εκείνη την περίοδο, βλέποντας τη συγκίνηση στα πρόσωπα των ανθρώπων γύρω μου, δηλωτική της ελπίδας πως γυρίζουμε σελίδα, άρχισαν οι "δεύτερες σκέψεις" μήπως και ...βρε παιδί μου. Φυσικό ήταν (αν και λάθος) να μην με αφήσει ανεπηρέαστη η περιρρέουσα ατμόσφαιρα οπότε σκέφτηκα πως η συγκέντρωση αυτή ίσως βοηθούσε...
Θυμάμαι αυτά που είπαν οι ομιλητές... Εκείνο όμως που μου έκανε τρομερή εντύπωση ήταν μια φράση που ειπώθηκε αρκετές φορές ειδικά ως απάντηση στις αγωνιώδεις ερωτήσεις των παρευρισκομένων: "ο ΣΥΡΙΖΑ ζητάει την ψήφο μας για να πάρει την κυβέρνηση αλλά μην γελιόμαστε, δεδομένων των συνθηκών δεν θα πάρει και την εξουσία".
(Κάποιοι από τους ομιλητές δεν στηρίζουν πλέον την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Ωστόσο σε αυτήν τη συγκέντρωση θεωρώ δεν είπαν ψέματα, τουλάχιστον όχι συνειδητά, ακόμη και σήμερα το πιστεύω αυτό. Μίλησαν γι' αυτό που πίστευαν, γι' αυτό που ήθελαν να συμβεί, είπαν πως μια αριστερή κυβέρνηση το λιγότερο που θα κάνει είναι να ασχοληθεί σοβαρά με το κοινωνικό κράτος, να το σώσει όσο σώζεται, να διορθώσει τις αδικίες να βάλει τη χώρα σε μια "σειρά" αλλά να μην περιμένουμε "θαύματα", ειδικά σε σχέση με το χρέος και το μνημόνιο, και με βάση αυτά αλλά και κάποιες άλλες πικρές αλήθειες που μας είπαν ζήτησαν την ψήφο μας για λογαριασμό του ΣΥΡΙΖΑ).
Η φράση λοιπόν αυτή καρφώθηκε στο μυαλό μου, προσπαθούσα να "πιάσω" το βαθύτερο νόημά της. Τα συναισθήματα ανάμεικτα και οι προβληματισμοί αμφίρροποι. Βεβαίως και ήξερα τί σήμαινε αυτό το ...αφήγημα αλλά δεν μπορούσα να καταλάβω τον πραγματικό λόγο που το έλεγαν... ήταν απλώς η γνώμη τους, ήταν η αλήθεια (που ήταν) ή ήταν ένα "τρίκ" από τα πάνω προς αυτούς και μετά προς εμάς, κάτι σαν προετοιμασία των ψηφοφόρων; Τί σκατά ήταν;
Tελικά η πλάστιγα έγειρε... ακριβώς εξαιτίας αυτής της φράσης που μέρα με τη μέρα έπαιρνε "θετικό πρόσημο" υπό την έννοια πως δεν άκουσα φανφάρες και βαρύγδουπες υποσχέσεις εκείνη τη μέρα.
Τρία χρόνια μετά καταλήγω πως η φράση αυτή τελικά ήταν ένα "τρικ", ειπώθηκε από πολλούς έκτοτε αλλά παρέμενε ψίθυρος, δεν έπαιρνε τη "θέση" που της είχαν επιφυλάξει... και τότε συνέντευξη εδόθη και μεθοδικά η φράση αυτή εκτοξεύθηκε, στις περισσότερες περιπτώσεις αρνητικά, ωστόσο έγινε η ναυαρχίδα του ...θεωρητικού υποβάθρου της κυβέρνησης (αν υποθέσουμε πως έχει ακόμη θεωρητικό υπόβαθρο ο ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ κολλητούς) κι η πορεία της φράσης στο διηνεκές ξεκίνησε κι ας έχει αποδομηθεί όσο καμία άλλη φράση στη συγκεκριμένη συνέντευξη, ακόμα και η αποκάλυψη της κας Μπαζιάνα για το κλάμα της κάθε 5 Ιουλίου στερείται σοβαρότητας και μένει μόνο ως καλαμπούρι "όταν έκλαψε η Μπέτυ".
Η δουλειά πάντως "έγινε".
Ωστόσο θεωρώ πως έμεινε μισοτελειωμένη γιατί ερωτήματα γεννήθηκαν "άραγε εκτός από εξουσία μήπως δεν έχει ούτε την κυβέρνηση η κυβέρνηση;"
Για να οδηγηθούμε, νομοτελειακά, στο ερώτημα που κάποτε είχε εκφράσει ένας ...παλιός: Ποιός κυβερνάει αυτόν τον τόπο;


Κι έτσι... κυλάει η ζωή, και η φυσική και η πολιτική μας ζωή, και κάθε φορά που καλούμαστε να ψηφίσουμε στην ουσία ζητάμε απάντηση σε αυτό το ερώτημα: Ποιός τελικά κυβερνάει αυτόν τον τόπο;

Στο ερώτημα ποιός έχει την εξουσία σε αυτόν τον τόπο αλλά και σε κάθε τόπο, η απάντηση είναι περιττή κι αν δοθεί η οποιαδήποτε απάντηση πέραν της αυτονόητης τότε σημαίνει πως το ερώτημα είναι λάθος. Ή περιττό.




Πέμπτη 4 Ιανουαρίου 2018

Ο διάβολος κρύβεται στις συμμετρίες

Το "Συμπόσιον" του Πλάτωνα – Άνσελμ Φόιερμπαχ, 1873
Και που λες δουλειά δεν είχε ο διάολος... κι έβαλε εμένα να διαβάζω τα λεγόμενα του Αριστοφάνη σ' ένα Συμπόσιο, όπου οι συνδαιτημόνες αποφασίζουν να περάσουν τη βραδιά χωρίς άγρια φαγοπότια όπως συνηθιζόταν αλλά διαλεγόμενοι γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα...

Ο νεαρός ποιητής Αγάθωνας κέρδισε το βραβείο στα Λήναια το έτος 416 π.Χ., επί άρχοντος Ευφήμου. Την επόμενη μέρα κάλεσε σε συμπόσιο όλους τους εξέχοντες άνδρες της αριστοκρατικής τάξης της Αθήνας, επειδή την προηγούμενη δεν είχαν μπορέσει να παρευρεθούν στη γιορτή. Στο συμπόσιο πήραν μέρος ο Αριστόδημος, ο Φαίδρος, ο Αγάθωνας, ο γιατρός Ερυξίμαχος, ο Παυσανίας, ο Αριστοφάνης, ο Αλκιβιάδης και αργότερα ο Σωκράτης. Οι παρευρισκόμενοι αποφασίζουν να περάσουν τη βραδιά όχι με άγριο φαγοπότι, αλλά όμορφα και διαλεκτικά, συζητώντας γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα. Το θέμα του συμποσίου είναι λοιπόν η αναζήτηση της υφής του έρωτα: «τι είναι ο έρωτας;»

Στρογγυλός φτιάχτηκε ο άνθρωπος παιδιά - λέει ο Αριστοφάνης - ολοστρόγγυλος, με κάτι προεξοχές όπως κάμποσα άκρα, τέσσερα πάνω που τα λέμε χέρια και τέσσερα κάτω που τα λέμε πόδια. Ω ναι, φυσικά και είχε πρόσωπο και μάλιστα δύο σε ένα όμως κεφάλι. Ένα πρόσωπο από εδώ και ένα από εκεί. Δεν κοίταζε το ένα το άλλο. Πού να σας τα λέω, μεγάλη δυστυχία μόνο που δεν το καταλάβαιναν τότε. Ο άνθρωπος αυτός ήταν "ανδρόγυνο" με την καλή την έννοια (λες κι υπάρχει κακή έννοια σε πλάσμα που αποτελείται και από γυναίκα και από άντρα) αλλά και με όλα τα συν και τα πλην τους με όλα τα "περιφερειακά" τους, συμπαρομαρτούντα τους, τα τσιριμπίμ τσιριμπόμ τους, με τα όλα τους.
Αλλά...
Ο ένας εδώ κι ο άλλος εκεί, ο ένας στη δύση κι ο άλλος στην ανατολή, ο ένας να κοιτάζει τον βορρά κι ο άλλος τον νότο.
Το διττό αυτό πλάσμα ήταν πολύ δυνατό και με τρομερή αντοχή είχε όμως απίστευτη έπαρση τόσο ώστε να νευριάσει τον Θεό Δία και να σκέφτεται πώς να το τιμωρήσει. Ως και τον οριστικό αφανισμό αυτού του αυθάδους πλάσματος σκεφτόταν. Αν όμως το σκότωνε ποιός θα έκανε θυσίες στους θεούς; 
Αποφάσισε λοιπόν να το (δια)χωρίσει. Πολλαπλά τα οφέλη, σκέφτηκε. Και τους τιμωρεί και τους πολλαπλασιάζει. Περισσότεροι άνθρωποι περισσότερες θυσίες, σκέφτηκε. Γιατί τί άλλο είναι ένας Θεός από κάποιον που τα θέλει όλα δικά του. Άσε που διαχωρίζοντας το πλάσμα αυτό θα έκοβε και τη δύναμή του στα δύο... τόσο που το κάθε μέρος δεν θα ήταν τόσο δυνατό όσο πριν που ήταν ενωμένα.
Αλλά ενώ ο Θεός νόμιζε πως έτσι τους τιμωρούσε δεν συνειδητοποιούσε πως δεν έκανε τίποτα άλλο από το να τους κάνει ευτυχισμένους γιατί κανείς θεός, ούτε καν ο Δίας, δεν είναι αλάνθαστος.
Έτσι λοιπόν όπως τους ...τιμώρησε, ήταν χαρούμενοι γιατί πια έβλεπε ο ένας τον άλλο, βρέθηκαν πλάι πλάι, περπατούσαν μαζί, πιάνονταν από το χέρι, αγκαλιάζονταν και χρησιμοποιούσαν τα γεννητικά τους για να αναπαράγονται, για να νοιώθουν ικανοποίηση και ολοκλήρωση. To κάθε ένα από τα καινούργια αυτά ανθρώπινα πλάσματα ένοιωθε τόσο ολοκληρωμένο το κάθε ένα ξεχωριστά αλλά μη δυνάμενο ή μη θέλοντας βρε αδελφέ να ζήσει χωριστά από το ημίτομό του.
Ο πρόγονος του ανθρώπου κατά Αριστοφάνη, το ανδρόγυνο, το πλάσμα απ' όπου προήλθε, χωρίστηκε όμορφα, κομψά, συμμετρικά σε δύο νέα πλάσματα, τον άνδρα και τη γυναίκα που μαζί δεν κάνουνε και χώρια δεν μπορούνε γιατί ο "διαβολικός" φτερωτός θεός πάει και χώνεται στις πτυχές που έμειναν ανέγγιχτες από τους θεούς, κρύβεται σε αυτές και με χιλιάδες μαγνητάκια/κύτταρα θέλει να επαναφέρει τα συμμετρικά στη θέση όπου ταιριάζουν, "κουμπώνουν" δηλαδή, ώστε οι άνθρωποι μέσα σε αρμονία να απολαμβάνουν τη συνύπαρξη και την ευδαιμονία.

Από τόσο παλιά ο έρωτας του ανθρώπου για τον άλλο, ο έρωτας του κάθε ημίτομου για το συμμετρικό του, μας ενώνει ξανά στην αρχική μας κατάσταση, θέλουμε να γίνουμε πάλι ένα με το ταίρι μας, αν βέβαια το βρούμε αφού στο διάβα των αιώνων τα ημίτομα/συμμετρικά/τμήματα του αρχέγονου ενιαίου ανθρώπου διασκορπίστηκαν, ενέδωσαν σε προκλήσεις και προσκλήσεις, πήραν το καθένα των οματιών του, αλλά ποτέ δεν έπαψαν να αναζητούν αυτό το ταίρι.

Στις μέρες μας κυκλοφορεί ένα "παραμυθάκι", πως ο άνθρωπος αναζητάει το άλλο του "μισό", ενώ δεν είναι έτσι, αναζητά το άλλο του "ολόκληρο" συμμετρικό ημίτομο, αλλά στις μέρες μας οι μεγάλες έννοιες και αλήθειες δεν γίνονται κατανοητές, όλα παραποιούνται, κόβονται και ράβονται στις δικές μας αδυναμίες, προσαρμόζονται στην αίσθηση που έχουν κάποιοι άνθρωποι ότι δεν νοιώθουν ίδιοι ολόκληροι, καθόλου ολοκληρωμένοι, αλλά μισακοί γι' αυτό ψάχνουν όχι το ταίρι τους αλλά αποκούμπι, παρηγοριά, στήριγμα, καλά είναι κι αυτά δεν λέω αλλά έρωτας δεν είναι.

Ακούστε το “Συμπόσιον”, σε μια καταπληκτική ηχογράφηση του 1961 για το ραδιόφωνο της ΕΡΤ με σπουδαίους ηθοποιούς όπως ο Λυκούργος Καλλέργης και ο Νίκος Κουρκουλος και με ραδιοφωνική επιμέλεια του μεγάλου Νίκου Γκάτσου. Θα ενθουσιαστείτε.