Δεν είναι η πρώτη φορά και σίγουρα δεν θα είναι η τελευταία που κάποια γεγονότα μ' έφεραν προ των πυλών των ευθυνών μου. Να ρωτήσω δηλαδή - δυνατά και καθαρά - τον εαυτό μου τη γνώμη του: What if...
Με την ελπίδα να μην πάρω ως απάντηση: I have no idea.
Γιατί πρέπει να αποκτήσω μια ιδέα, πρέπει να μην αφήσω περιθώρια για παρερμηνείες, εξωραϊσμούς ή δαιμονοποιήσεις. Γιατί καθαρά και ξάστερα, ευελπιστώ η απάντηση του εαυτού μου προς εμέ να είναι crystal clear. Αλλά αυτό είναι επιστημονικώς αδύνατον. Κι ενώ στο σημείο αυτό οι περισσότερες επιστήμες σηκώνουν τα χέρια ψηλά, η στατιστική επιστήμη σηκώνει τα μανίκια και πιάνει δουλειά.
Αν θέλω πραγματικά μιαν αξιόπιστη απάντηση, μιαν απάντηση που δεν θα με κοροϊδεύει ούτε θα μου χαϊδεύει τ' αυτιά, τα μαλλιά, την καρδιά και τη ψυχή μου αλλά που να με πείθει κιόλας πως οι πιθανότητες να είχαν συμβεί τα πράγματα έτσι, έτσι ή έτσι αξίζουν την αναδρομή, θα πρέπει να είμαστε ειλικρινείς ο ένας με τον άλλον. Δηλαδή ο εαυτός μου κι εγώ. Έτσι κι αλλιώς οι δυό μας είμαστε, κανείς δεν πρόκειται να μάθει την κουβέντα μας και να ανακαλύψει τα συμπεράσματά μας. Εκτός ίσως
απ' όσους διαβάσουν αυτές τις σκέψεις καταγεγραμμένες σε μορφή κειμένου στο ιστολόγιό μου. Αλλά αν κάτι τέτοιο - παρ' ελπίδα - συμβεί, δεν το μάθατε από μένα. Οι "φήμες" σάς ήρθαν από αλλού. Κάποιος σάς το σφύριξε, κάποιο πουλάκι σάς το τραγούδησε, κάποιο όνειρο είδατε ή οτιδήποτε άλλο σάς έρθει στο μυαλό.
Βέβαια μην πάρετε και όρκο πως αυτά που διαβάζετε αυτή τη στιγμή συνέβησαν στ' αλήθεια ή οι σκέψεις αυτές όντως έγιναν. Υπάρχει σοβαρή πιθανότητα το κείμενο να είναι κωδικοποιημένο, άλλο να πληκτρολογώ κι άλλο να καταγράφεται. Κι ίσως μόνον εγώ και ο εαυτός μου τελικά μπορούμε να περάσουμε πίσω από τις γραμμές, να ξεκλειδώσουμε το "υδατογράφημα" και να "διαβάσουμε" την μία και μόνη αλήθεια μας.
What if λοιπόν...
...ή σε απλά ελληνικά "τί θα συνέβαινε αν..."
Υπάρχουν κάποιες ενέργειες και κάποιοι συνδυασμοί γεγονότων που θα πρέπει να κάνω. Αρχικά να καταγράψω την αφετηρία τους, τότε δηλαδή που ξεκίνησαν όλα, μετά να ξανακάνω τη διαδρομή τους (οδυνηρό αλλά πρέπον), να θυμηθώ τα παραλλήλως τεκταινόμενα, να ανασύρω στην επιφάνεια τις αντικειμενικές συνθήκες, να σταθμίσω την τότε συναισθηματική μου κατάσταση, να υπολογίσω την οικονομική συγκυρία και φυσικά να θυμηθώ τον ...καιρό. Τον καιρό; Ναι, ναι τον καιρό. Αν ήταν καλοκαίρι μπορεί να είχα πάει για μπίρες, αν ήταν χειμώνας (που ήταν) μπορεί να έριχνε τόσο χιόνι ή τόση βροχή που να μου είχαν αποσπάσει την προσοχή (αλλά ούτε έβρεχε, ούτε χιόνιζε). Αν ήταν φθινόπωρο ίσως είχα να "κατεβάσω" τα χειμωνιάτικα. Κι αν ήταν άνοιξη μάλλον θα μ' είχε συνεπάρει η μυρωδιά της και θα ξεχνιόμουνα στη βεράντα μου. Ή απλά να είχα εγώ "τον κακό μου τον καιρό" (που τον είχα) αλλά αυτή είναι η μάλλον εύκολη περίπτωση γιατί ακριβώς εξαιτίας του κακού μου του καιρού συνέβη. Απλά συνέβη.
Καθώς ετοιμάζομαι να χωθώ στη δίνη των γεγονότων που η ενθύμησή τους θα με βοηθήσει να καταλάβω, πιάνω τον εαυτό μου να με κοροϊδεύει τύπου "αν η γιαγιά σου είχε αρχίδια θα ήταν παππούς σου" ή "αν η γιαγιά σου είχε καρούλια θα 'ταν πατίνι". Κοροϊδεύοντάς με όμως πιο πιθανό να θέλει να με προστατεύσει από τη μία και μόνη αλήθεια.
Πάμε;
Πάμε...
Αν δεν είχα πει εκείνη τη λέξη, αν δεν είχα ακούσει εκείνη την άλλη, αν δεν είχα ρωτήσει εκείνο το γιατί, αν είχα προσπεράσει εκείνο το διότι. Αν αντί για ευχαριστώ είχα πει "όχι μην..." δηλαδή "ναι...". Από την άλλη, όταν το "επειδή" μου άρεσε και το "όχι" με το "ναι" συμφιλιωμένα είχαν γίνει "ίσως", αν...;
Κανείς δεν θα μάθει ποτέ. Ό,τι συνδυασμούς κι αν κάνω, όσους συνειρμούς κι αν επιχειρήσω, ό,τι διασταυρώσεις τολμήσω πάντα μα πάντα θα υπάρχει ο καθοριστικός παράγοντας της επιθυμίας. Δηλαδή το σωστό ερώτημα δεν είναι "τί θα συνέβαινε αν" αλλά "τί στ' αλήθεια ήθελα εγώ (ή ο άλλος) να συμβεί". Κι αν η ρότα των γεγονότων ήταν αυτή που ήταν, η μία και μόνη αλήθεια, που φώναζε από τότε, δεν ακούστηκε από μένα αλλά από το ένστικτό μου. Που μετά "υπαγόρευσε" στην ουσία να κάνω αυτό που έτσι κι αλλιώς θα έκανε κάποιος άλλος για λογαριασμό μου. Και το είχε πει: σε μία και μόνη λέξη. Μία. Που έκανα πως δεν την άκουσα. Που προσποιήθηκα πως δεν είχε σημασία. Αλλά που προτού καλά καλά ολοκληρωθεί η αναδρομή, το συμπέρασμα που βγαίνει αβίαστα είναι πως στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν θα συνέβαινε απολύτως τίποτα διαφορετικό. Όχι επειδή θα 'φταιγε το πεπρωμένο, που ας δεχτούμε πως "φυγείν αδύνατον", αλλά επειδή θα 'φταιγα εγώ, που ήξερα.
Αλλά πάλι ...αν;
Στον αντίποδα...
...Ενέργειες που επιλέχθηκαν, αποφάσεις που ακυρώθηκαν, δυνάμεις που μετρήθηκαν και συναισθήματα που όχι, σκέψεις που κονταροχτυπήθηκαν και παζάρια που προηγήθηκαν* - όλα πλευρές στο ζάρι των "αποφάσεων" - και να 'μαι τώρα αντιμέτωπη με το παρόν που ισχυρίζεται και μου βροντοφωνάζει πως "εκείνο που θα συνέβαινε αν" δεν θα μπορούσα να το σηκώσω**. Όχι επειδή είμαι αδύναμη εγώ, αλλά επειδή αυτό θα 'ταν πολύ βαρύ. Εκείνο λοιπόν δεν συνέβη, χάρη στη σωστή ζαριά, στην πειραγμένη ωστόσο ζαριά, γιατί αλλού "έκατσε" το ζάρι όμως του 'δωσα μια και γύρισε πλευρά. Όχι επειδή δεν πίστευα στη μοίρα (που δεν πίστευα) αλλά επειδή πίστευα σε μένα, που ήξερα.
Ή φοβόμουν.
Αλλά πάλι ...αν;
Μια ζαριά για έξι πιθανότητες. Ένα νόμισμα για δύο. Μια λέξη για μια ζωή.
* "Δανεισμένος" στίχος από τον Ντίνο Χριστιανόπουλο.
** Φρίττω και μόνο στη σκέψη πώς θα ήμουν τώρα αν είχα επιλέξει περισσότερα τετραγωνικά σπιτιού απ' αυτά που τελικά επέλεξα. Φρίττω. Γιατί περισσότερα τετραγωνικά σημαίνουν περισσότερα χρήματα κι αυτά σημαίνουν μεγάλο δάνειο...
Tί θα σήμαινε αυτό; το αφήνω στη φαντασία σας.
