Τζάμπα μάγκας Νο 2

Όλοι πλέον μάθαμε για την περίφημη δωροσακούλα που πωλείται στα τζάμπο και όπου με κόνσεπτ (λέμε τώρα) "Λονδίνο", επαναλαμβάνω "Λονδίνο", κότσαρε ο ...καλλιτέχνης κι ένα γραμματόσημο με ναζιστικά σύμβολα καθώς και το κεφάλι του Χίτλερ.

Δηλαδή... σε απλά γραφιστικά...
...σε κάποιο τετραγωνικό μέτρο (και πολύ λέω) εργασίας κάποιας τρεχαγύρευε περιοχής του νοτιοδυτικού (ή και βορειοανατολικού ή και νοτιοανατολικού ή και βορειοδυτικού δεν έχει σημασία) Ταδεκιστάν, είπαν σε κάποιο δύστυχο συνάδελφό μου "κάνε μια μακέτα για σακούλα με ...κόνσεπτ Λονδίνο". Αυτός λοιπόν (το 'χω εικόνα) γκούγκλαρε "Λονδίνο", του 'βγαλε εικόνες το Μπιγκ Μπεν κι ένα κόκκινο λεωφορείο, ίσως και κανά θάλαμο, δεν έχω μπροστά μου όλη τη σακούλα, μετά γκούγκλαρε "γραμματόσημα", βρήκε ένα, του άρεσε άσχετο γιατί, και φυσικά δεν ασχολήθηκε καθόλου με το τί έχει πάνω το γραμματόσημο. Έχω δε την αμυδρά υποψία ότι ίσως και να μην είχε την παραμικρή ιδέα ο - ας πούμε - δεκαοχτάχρονος συνάδελφος/εργαζόμενος σε σκλαβοπάζαρο ούτε για τη φάτσα του χίτλερ ούτε τί σύμβολα έχει επάνω ούτε τί σύμβολα είναι αυτά, σκασίλα του, αυτός ο δύστυχος δουλεύει για 1 ευρώ μεροκάματο και πολύ λέω.
Και φυσικά κανείς δεν έλεγξε/ασχολήθηκε με τη μακέτα αυτή στα επόμενα στάδια παραγωγής και διακίνησης. Κάποιος υπεύθυνος παραγωγής ξερωγώ που ίσως και να μην υπάρχει καν τέτοιος.

Πάμε τώρα και σε απλά ευρωπαϊκά...
Αφήστε τις χώρες/σκλαβοπάζαρα στην ησυχία τους και πάμ' παρακάτω...
Εξάγεται λοιπόν η σακούλα σε χώρα της ΕΕ, φτάνει στα καταστήματα χώρας της ΕΕ, κάποιος ταλαίπωρος υπάλληλος την τοποθετεί στα ράφια, σιγά μην κάτσει να ελέγξει το κάθε προϊόν που του λένε "τακτοποίησε", δεν είναι άλλωστε και δουλειά του.
Κανείς υπεύθυνος και εδώ, ό,τι θέλει ο καθένας παράγει, πουλάει, εξάγει, εισάγει, κανένας έλεγχος πουθενά, ούτε έλεγχος παραγωγής, ούτε ποιοτικός έλεγχος, τίποτα.
Θα μπορούσε κάλλιστα να βρούμε και ναρκωτικά στα ράφια κάποιου πολυκαταστήματος που λειτουργεί όπως λειτουργεί τελοσπάντων και όπου η ανώτερη βαθμίδα εργαζόμενου είναι "τοποθετητής προϊόντων στα ράφια" χωρίς καμία απολύτως μομφή σε αυτούς τους εργαζόμενους, προς θεού.
Η συγκεκριμένη εταιρεία βέβαια είναι κολοσσός, είναι εισηγμένη και έχει ιδιαίτερη σημασία που δεν υπάρχει έλεγχος πουθενά και για τίποτα. Κι έχω την ...αμυδρά υποψία (και μεγάλη ανησυχία) πως ούτε στα υλικά παρασκευής πιο ευαίσθητων για την υγεία προϊόντων γίνεται ο παραμικρός ποιοτικός έλεγχος. Μπορεί δηλαδή ο κάθε "παραγωγός" να χρησιμοποιήσει ό,τι υλικό του κάνει κέφι προκειμένου να είναι το κόστος χαμηλό, μην εκπλαγούμε δηλαδή αν διαπιστώσουμε πως τα χαρτιά υγείας που πουλιούνται προέρχονται από ανακυκλωμένο χρησιμοποιημένο όμως χαρτί υγείας, έτσι να πω κάτι ακραίο για να σας τρελάνω.
Αλλά πριν πυροβολήσουμε τους συνεργάτες της εταιρείας ή την ίδια την εταιρεία θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας το εξής: Ξέρετε πόσες φορές στη διάρκεια της μακράς γραφιστικής μου καριέρας έχω βρεθεί αντιμέτωπη με απίστευτη άγνοια συναδέλφων μου για σοβαρότατα πράγματα; Ναι, συναδέλφους μου εδώ, στην Ελλάδα, γραφίστες σε μεγάλες διαφημιστικές εταιρείες και στούντιο, όπου ευτυχώς υπήρχε (ελπίζω να υπάρχει ακόμα) έλεγχος και αρκετά στάδια (πρόχειρα μπορώ να μετρήσω 10) μετά το προσχέδιο της μακέτας. Δηλαδή ανάμεσα στον σχεδιαστή (αρτ) και στον οφσετίστα κι ακόμη παραπέρα ως τον πρόντακτ μάνατζερ (που λένε και στο χωριό) που θα παραλάβει το προϊόν μεσολαβούν πολλά στάδια ελέγχου.
Ωστόσο τα "λάθη" καραδοκούν κι αυτά που εγώ η ίδια έχω δει και προλάβει δεν είναι λίγα και πολλά είναι τρανταχτά. Και επικίνδυνα. Και ακραία.
Θυμάμαι παλιότερα που μου ζητήθηκε ένα διαφημιστικό κόνσεπτ καταχώρισης για βιταμίνες και μου προτάθηκε από τον εκπρόσωπο του πελάτη, ως επικρατέστερο κι επιθυμητό, το κόνσεπτ "η εκλογή της Σόφι". Ρώτησα τότε από πού ορμώμενοι επιλέγουν αυτόν τον τίτλο για την καταχώριση (που θα έμπαινε σε δεκάδες περιοδικά ευρείας κυκλοφορίας) και πήρα την απάντηση που φοβόμουν: Από την ταινία. Την έχετε δει την ταινία; ρωτώ. Όχι, ήταν η απάντηση.
Μάλιστα.
Ευτυχώς την είχα δει εγώ. Προτείνω να τη δείτε κι εσείς.
Αν όμως δεν είχα δει εγώ την ταινία, ούτε κάποιος άλλος από τα επόμενα στάδια; Τότε λοιπόν αυτό που θα συνέβαινε θα ήταν τραγικό. Βεβαίως και θα έπρεπε πριν ενθουσιαστούν όλοι να έχουν ψάξει την ταινία εφόσον θα επέλεγαν τον τίτλο της ως κόνσεπτ. Δηλαδή τί αφορά η ταινία. 
(Εδώ που τα λέμε ούτε δική μου δουλειά ήταν να ξέρω ή να ψάξω την ταινία, αλλά επειδή καθ' όλη τη διάρκεια του εργασιακού μου βίου είμαι one woman "show" ('νταξ δύο νοματαίοι είμαστε αλλά για την οικονομία της συζήτησης λέω πως είμαι μία) είμαι δηλαδή και κειμενογράφος και διορθωτής και κονσεπτίστας και αρτ και παραγωγός.)
Γιατί η ταινία αυτή είναι μια τρομερή και δραματική και σπαρακτική ταινία όπου η πρωταγωνίστρια, ως πολωνέζα μητέρα δύο παιδιών, διατάσσεται από τους ναζί να πάρει μαζί της ένα μόνο παιδί και να επιλέξει η ίδια ποιό θα θυσιάσει. Αυτή ήταν η εκλογή της.
...
Πρόσφατα δε μου ζητήθηκε μακέτα όπου ως φόντο θα είχε έναν πολύ παλιό χάρτη και μια πυξίδα. Επέλεξα χάρτη με τη χώρα μας παρούσα όμως ξέρετε πόσο εξονυχιστικά έλεγξα τον χάρτη ώστε να μην αναγράφονται "επικίνδυνες" στις μέρες μας ονομασίες χωρών που τότε είχαν τα σύνορά τους ασαφή ή και ανύπαρκτα; Ε λοιπόν αναγράφονταν. Και "επικίνδυνες" αλλά και λάθος, π.χ. ολόκληρη την Αλβανία την έγραφε Ήπειρο, ολόκληρη την Κροατία Ιλλυρία και στην ΠΓΔΜ έγραφε Μυσία όπου όμως στην πραγματικότητα η Μυσία βρισκόταν στην Προποντίδα.
Ευτυχώς πέντε κολλυβογράμματα τα γνωρίζω οπότε και φρόντισα να σχεδιάσω έτσι τη μακέτα μου ώστε τα επίφοβα σημεία του χάρτη να καλυφθούν από την πυξίδα και το λογότυπο του πελάτη.
Δεν κάνω την έξυπνη, δεν είμαι ίσως, απλώς είμαι προσεκτική.
Αυτά κι ευχαριστώ για την υπομονή σας.

I shot the sheriff... or the doctor... or else...

Bob Marley by Enxu Zhou

Ούτε που θυμάμαι πόσες δεκαετίες έχουν περάσει κι αν τελικά θυμηθώ ούτε που πρόκειται να σας το πω αλλά εκείνο που πρέπει να σας πω είναι πως ναι, κάπου εκεί (χρονικά) ήρθε στη ζωή μας η ιδιωτική ραδιοφωνία, συμπέρασμα που βγαίνει αβίαστα γιατί δεν υπάρχει ποτέ περίπτωση η κρατική ραδιοφωνία να είχε εκπομπή εκμάθησης αγγλικής βασισμένη αποκλειστικά σε στίχους τραγουδιών. Και δεν χωράει ουδεμία αμφιβολία περί τούτου, πως δηλαδή επρόκειτο για ιδιωτικό ραδιοφωνικό σταθμό, αν ήθελε το κρατικό ραδιόφωνο να έχει εκμπομπή με μαθήματα αγγλικών θα επέλεγε στίχους το πολύ της πρώιμης εποχής των Beatles.

Στην εκπομπή, η ενθύμηση της οποίας βγήκε στην επιφάνεια τις προάλλες, είχα πέσει εντελώς τυχαία, δεν χρειαζόμουν μαθήματα αγγλικών, μια σχετική fluency στη γλώσσα αυτή την είχα παιδιόθεν, το δε μάθημα, δεύτερο ή τρίτο, πού να θυμάμαι τώρα, ήταν πάνω στους στίχους I shot the sheriff, but I did not shoot the deputy!
Προσπερνώ το γεγονός ότι από αυτό το μάθημα εγώ τελικά κάτι έμαθα, τί σημαίνει η λέξη deputy έμαθα, βλέπετε τότε δεν είχαν εμφανιστεί ακόμη στην ελληνική τηλεόραση οι αμερικανικές σειρές όπου τώρα πια οι πάντες ξέρουμε όλη την ιεραρχική κλίμακα σε όλες τις κρατικές υπηρεσίες των ΗΠΑ.
Κάθισα που λέτε τότε και την άκουσα την εκπομπούλα και ήταν πολύ χαριτωμένη μπορώ να  πω κατί είχε και "παρενθέσεις", εκτός από την απόδοση-μετάφραση των στίχων δηλαδή ανέφερε ανάλυση και ερμηνεία εκφράσεων, κάποια καλολογικά στοιχεία, παρομοιώσεις και διάφορες άλλες υποβόσκουσες σημασίες.

Και δώστου να επιμένει ο "καλλιτέχνης" πως δεν σκότωσε τον αναπληρωτή, πως σκότωσε τον σερίφη. Και δώστου ο ραδιοφωνικός καθηγητής να εξηγεί στους μαθητές του την αντιστοιχία ανάμεσα στο Every day the bucket goes to the well, but one day the bottom will drop out και στο πολλές φορές πάει η στάμνα στη βρύση αλλά μια σπάει. Και δώστου να βγάζει στην επιφάνεια "τί θέλει να πει ο ποιητής" όταν αυτός μας λέει Sheriff John Brown always hated me for what I don't know, γιατί ναι μεν μπορεί ο ποιητής να μην ήξερε τον λόγο εμείς όμως, οι μαθητές, θα μαθαίναμε πολύ καλά πως τον μισούσε για το χρώμα ή τη φυλή του. Κάτι για το οποίο θα υπερθεματίζαμε στις μέρες μας με όλα αυτά τα πάμπολλα "περιστατικά" αναίτιας βίας και θανατηφόρων πυροβολισμών από αστυνομικούς απέναντι σε μαύρους πολίτες των ΗΠΑ.

Ήθελα να γράψω, λέει ο Μάρλεϊ, I shot the police αλλά η κυβέρνηση θα έκανε μεγάλο χαμό κι έτσι προτίμησα να πω I shot the sheriff αλλά η ιδέα είναι η ίδια: δικαιοσύνη... που όσο να πεις είναι πιο λάιτ, λέω εγώ...

Το 1992 το "Cop Killer", τραγούδι ενός άλλου καλλιτέχνη, του Ice-T, επικρίθηκε έντονα για τους "ωμούς" ομολογουμένως στίχους του, οι φαν του όμως απάντησαν πως αυτό είναι εντελώς υποκριτικό αφού ουδέποτε ασκήθηκε παρόμοια κριτική στο τραγούδι του Μάρλεϊ παρότι είχε το ίδιο θέμα.

Μάλλον όμως δεν είχε το ίδιο θέμα... γιατί μάλλον ο ποιητής Μπομπ ξεγέλασε ανάμεσα σε άλλους και τον "καθηγητή" των αγγλικών και τελικά δεν σκότωσε ούτε τον σερίφη ούτε τον deputy αλλά σκότωσε τον γιατρό! Ή τουλάχιστον αυτό ήθελε να κάνει...

Το 2012 η Έσθερ Άντερσον, ηθοποιός, φωτογράφος και σκηνοθέτης, κοπέλα του Μάρλεϊ πριν αυτός γίνει διάσημος, υποστήριξε πως ο Μπομπ αντιδρούσε έντονα που εκείνη έπαιρνε αντισυλληπτικά και πως αυτό αφορά το τραγούδι και το επιβεβαιώνουν οι στίχοι Every time that I plant a seed he said, "Kill it before it grows".

Τελικά εκείνο το μάθημα αγγλικών έπιασε τόπο ακόμη και σε μένα, που μια fluency την είχα όπως είπα παραπάνω, αφού όλα αυτά τα θυμάμαι κάθε φορά που ακούω το εν λόγω τραγούδι.

I shot the sheriff, but I did not shoot the deputy
I shot the sheriff, but I did not shoot the deputy 

All around in my home town

They're trying to track me down
They say they want to bring me in guilty
For the killing of a deputy
For the life of a deputy, but I say 

I shot the sheriff, but I swear it was in self-defense

I shot the sheriff, and they say it is a capital offense 

Sheriff John Brown always hated me

For what I don't know
Every time that I plant a seed
He said, "Kill it before it grows"
He said, "Kill it before it grows", I say 

I shot the sheriff, but I swear it was in self-defense

I shot the sheriff, but I swear it was in self-defense 

Freedom came my way one day

And I started out of town
All of a sudden I see sheriff John Brown
Aiming to shoot me down
So I shot, I shot him down, I say

I shot the sheriff, but I did not shoot the deputy
I shot the sheriff, but I did not shoot the deputy
 
Reflexes got the better of me
And what is to be must be
Every day the bucket goes to the well
But one day the bottom will drop out
Yes, one day the bottom will drop out, but I say
 
I shot the sheriff, but I did not shoot the deputy, oh no
I shot the sheriff, but I did not shoot the deputy, oh no

*Πηγή: ο εαυτός μου και η Wikipedia.

(Ευχαριστώ το https://dimartblog.com που φιλοξένησε αυτό το κείμενό μου στη στήλη "Αυτό δεν είναι τραγούδι". Δείτε κι άλλα "τραγούδια που δεν είναι τραγούδια" εδώ.)

Ένας Κολοσσός, ένα Άγαλμα και η Διεθνής...

Street Art στη Μανίλα

Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις πρώτες δεκαετίες του 20ου οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ως προορισμός, υπόσχονταν μια νέα αρχή, απαλλαγμένη από την απολυταρχική καταπίεση, τις θρησκευτικές διώξεις, τις ταξικές διακρίσεις και τη μόνιμη καθημερινότητα της αγροτικής φτώχειας της Κεντρικής, της Ανατολικής και της Νότιας Ευρώπης. 
Αυτοί που μετανάστευαν δεν ήσαν οι πιο φτωχοί, ήσαν εκείνοι που μπορούσαν να πληρώσουν το καθόλου ευκαταφρόνητο για εκείνη την εποχή ποσό εισιτηρίου του πλοίου.
"Δώστε σε εμένα", καλούσαν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες οι στίχοι της Emma Lazarus, στη βάση του Αγάλματος της Ελευθερίας, "τις κουρασμένες, τις φτωχές, τις συνωστισμένες μάζες σας, που θέλουν να αναπνεύσουν ελεύθερα". 

The New Colossus

Not like the brazen giant of Greek fame,
With conquering limbs astride from land to land;
Here at our sea-washed, sunset gates shall stand
A mighty woman with a torch, whose flame
Is the imprisoned lightning, and her name
MOTHER OF EXILES. From her beacon-hand
Glows world-wide welcome; her mild eyes command
The air-bridged harbor that twin cities frame.

"Keep, ancient lands, your storied pomp!" cries she
With silent lips. "Give me your tired, your poor,
Your huddled masses yearning to breathe free,
The wretched refuse of your teeming shore.
Send these, the homeless, tempest-tost to me,
I lift my lamp beside the golden door!"

Ανάμεσα στο 1892 και στο 1924 σχεδόν είκοσι εκατομμύρια άνθρωποι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα αυτό, φτάνοντας στο Έλις Άιλαντ. Η μεγαλύτερη έως τότε πληθυσμιακή κίνηση της νεότερης ιστορίας αποδείκνυε έμπρακτα την ελκτική δύναμη της αμερικανικής πρόσκλησης. Οι αχανείς εκτάσεις, η απουσία εστεμμένων, η κατοχυρωμένη ανεξιθρησκία, και κυρίως η προοπτική της ατομικής ευημερίας καθιστούσαν στις ΗΠΑ συνώνυμες με τις απεριόριστες δυνατότητες του μέλλοντος.
...
Τίποτα, ίσως, δεν συμπυκνώνει καλύτερα την ανάγκη να συνδεθεί η ιστορία της μετανάστευσης με την ιστορία των ριζοσπαστικών κινημάτων από τις παραλληλίες ανάμεσα στο σονέτο της Emma Lazarus Ο Νέος Κολοσσός και στην αμερικανική μετάφραση της Διεθνούς. Το πρώτο γράφτηκε το 1883 και βρίσκεται, από το 1903, εντοιχισμένο στη βάση του Αγάλματος της Ελευθερίας. Από τους παραπάνω στίχους, από εκεί προερχόταν η πρόσκληση των Ηνωμένων Πολιτειών σε εκείνους "που θέλουν να αναπνεύσουν ελεύθερα". Στον επόμενο στίχο, η πρόσκληση γινόταν πιο συγκεκριμένη: "Δώστε σ' εμένα [...] τους κολασμένους" (the wretched).

Ο γεωγραφικός Νέος Κόσμος υποδεχόταν τους καταφρονεμένους του χτες, τους "κολασμένους", παρέχοντάς τους τη διαβεβαίωση ότι το μέλλον τους ανήκε. Την ίδια εποχή, το 1902, ένας σοσιαλιστικός εκδοτικός οίκος στο Σικάγο κυκλοφόρησε μια συλλογή με εργατικά και επαναστατικά τραγούδια*. Η επιτομή περιείχε στίχους και μελωδίες από τη Δυτική Ευρώπη. "Εμείς οι Αμερικανοί σοσιαλιστές μόλις τώρα έχουμε αρχίσει να τραγουδάμε", διευκρίνιζε η εισαγωγή, προκειμένου να εξηγήσει την ανάγκη προσαρμογής των ευρωπαϊκών στίχων στις αμερικανικές πραγματικότητες. Εκεί, ανάμεσα στην Κόκκινη Σημαία και τη Μασσαλιώτιδα, εμφανίζεται η πρώτη αμερικανική εκδοσή της Διεθνούς.

The international    (αρχική εκδοχή)

Arise ye workers from your slumbers
Arise ye prisoners of want
For reason in revolt now thunders
And at last ends the age of cant.
Away with all your superstitions
Servile masses arise, arise
We’ll change henceforth the old tradition
And spurn the dust to win the prize.

Refrain:
So comrades, come rally
And the last fight let us face
The Internationale unites the human race.
...


Ο εκδότης και επιμελητής Charles H. Kerr επέλεξε να στηριχτεί στο γαλλικό πρωτότυπο, παραμερίζοντας την υπάρχουσα βρετανική εκδοχή. Στον πρώτο λοιπόν στίχο, όταν η Διεθνής προσκαλεί τους παραγωγούς του πλούτου να ξεσηκωθούν, με έπαθλο το ισόβιο βασίλειο της ισότητας και της ελευθερίας, ο Kerr διάλεξε προσεκτικά τις λέξεις: A-rise ye wretched of the Earth (Εμπρός της Γης οι κολασμένοι).

The international    (αρχική βρετανική εκδοχή)

Arise ye pris’ners of starvation
Arise ye wretched of the earth
For justice thunders condemnation
A better world’s in birth!
No more tradition’s chains shall bind us
Arise, ye slaves, no more in thrall;
The earth shall rise on new foundations
We have been naught we shall be all.

Refrain:
’Tis the final conflict
Let each stand in his place
The International Union
Shall be the human race.
...

(Γαλλικό πρωτότυπο)

Debout! les damnés de la terre
Debout! les forçats de la faim
La raison tonne en son cratère,
C’est l’éruption de la fin.
Du passé faisons table rase
Foule esclave, debout! debout!
Le monde va changer de base
Nous ne sommes rien, soyons tout!

Refrain
C’est la lutte finale
Groupons-nous et demain
L’Internationale
Sera le genre humain. 


Παρατηρώντας προσεκτικά διακρίνουμε την εμφάνιση της σχετικά σπάνιας λέξης "wretched", δηλαδή των "κολασμένων", στους στίχους του Νέου Κολοσσού και της Διεθνούς. Οι "κολασμένοι", δηλαδή εκείνοι που είχαν υποφέρει σιωπηλά για δεκαετίες, περιγράφονται και στα δύο ποιήματα ως το υποκείμενο που διαθέτει - είτε το γνωρίζει είτε όχι - την αναζωογονητική δύναμη η οποία είναι ικανή να μετασχηματίσει ριζικά τους όρους της καθημερινότητάς του και να αναμορφώσει την κοινωνία στο σύνολό της.

(Η Διεθνής είναι επαναστατικό διεθνιστικό τραγούδι. Είναι ο ύμνος του παγκόσμιου κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος. Η μουσική της Διεθνούς έχει γραφτεί από τον Πιερ Ντε Γκεϋτέρ (Pierre De Geyter) και οι αρχικοί στίχοι, στα Γαλλικά, από τον Eugène Pottier. Οι στίχοι της έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες του κόσμου. Χρησιμοποιήθηκε και ως εθνικός ύμνος της Σοβιετικής Ένωσης από το 1922 μέχρι το 1944). 

* Socialist Songs with Music, Charles H. Kerr & Co, Σικάγο, 1902.


Πηγή και αφορμή για τα παραπάνω: η Κόκκινη Αμερική του Κωστή Καρπόζηλου, η Wikipedia και ο εαυτός μου.

Όσο για το τί υπόσχονται και τί αντιπροσωπεύουν σήμερα οι ΗΠΑ όλοι πλέον γνωρίζουμε πως... και τα λοιπά... και τα λοιπά...
Όσο για την Ευρώπη μας που "έδωσε" εκατομμύρια από τα κολασμένα παιδιά της κι αυτή δεν πάει πίσω σε αυτά τα λοιπά... και τα λοιπά... και τα λοιπά...

ΒΑΡύτης...

Piet Mondrian: «Σύνθεση με κόκκινο, κίτρινο, μπλε και μαύρο», 1921

Στην αρχή έβλεπα τον διαιτητή να κάνει τετραγωνισμένα σχήματα στον αέρα.
Πάει το 'χασε αυτός σκέφτηκα, έχει λαλήσει, σκέφτηκα.
Μετά είδα έναν προπονητή να κάνει το ίδιο.
Ουπς! τί έχουμε εδώ, αναρωτήθηκα, νέος τρόπος επικοινωνίας είναι αυτός, αναρωτήθηκα ξανά.
Ή μήπως κρύβεται ο Μοντριάν μέσα τους; 
(Ναι, θα μου πείτε, ολημερίς κι ολονυχτίς τους κυβιστές έχουν στο μυαλό τους οι διαιτητές και οι προπονητές).
Κι όταν είδα παίκτες να κάνουν το ίδιο, (που ως γνωστόν είναι εξαιρετικά φιλότεχνοι και κουλτουριάρηδες) εντάξει εκεί τα 'παιξα... Τί μας κρύβουν, ρώτησα.

Μετά είδα έναν διαιτητή να φεύγει.
Τί έγινε ρε παιδιά, ο διαιτητής το 'σκασε;
Καλή φάση που πάει να δει τον αγώνα από την τηλεόραση. 
Πλάκα έχει.
Οκέι, στο προηγούμενο μουντιάλ η κόκα έρρεε άφθονη στα πόδια των παικτών - τώρα ρέει άφθονη μόνο στις κερκίδες των επισήμων - κι ο διαιτητής τρελάθηκε και μας πουλάει τρέλα (αφού του περισσεύει)...

Έτσι λοιπόν, από τη μία η περιέργεια για τα νέα ήθη στα γήπεδα, από την άλλη που το ΒΑΡ (VAR) ήρθε μάλλον για να μείνει έβγαλα (προσωρινά) από τη ζωή μου το σαξές στόρυ "μια συμφωνία, μια γραβάτα και μια έξοδος" κι έβαλα το ποδόσφαιρο. Ξανά.

Ναι, τ' ομολογώ, είχα νοιώσει μια ακατανίκητη επιθυμία να δω το μουντιάλ της Ρωσίας, μπορεί να φταίει που ξύπνησε μέσα μου το ...τέρας ή που κοιμήθηκε η συνείδησή μου, δεν ξέρω, δεν έχω αποφασίσει ακόμη.
Μου 'πεσε όμως λίγο βαρύ να το πω; Λίγο μπερδικουλέξ να το πω; Λίγο που φαινόταν πως κουλουβαχότερα δεν γίνεται να το πω; Ή να το πω ότι απλώς είχα καιρό να δω κι απ' ό,τι φαίνεται το ποδόσφαιρο δεν είναι σαν το ποδήλατο που δεν ξεχνιέται αλλά είναι σαν την ξένη γλώσσα που "άμα την αφήσεις, σ' αφήνει" κι αυτή...
Εντάξει, καλή ήμουν, τα πέναλτι τα πετύχαινα (πριν τον διαιτητή πάντα αλλά άμα σε κάθε στριμωκουλέξ φάση έλεγα πέναλτι-πέναλτι-πέναλτι-πέναλτι... ε κάποια στιγμή δε θα 'ταν πέναλτι;) και συνήθως, καλού κακού, συχνά πυκνά πέταγα κι ένα "οφσάιτ" ασχέτως ...παιδειάς, μία στις δύο έπεφτα μέσα... ένα προβληματάκι είχα με τα κόρνερ και τα πλάγια άουτ αλλά με τόσα άλλα προβλήματα τριγύρω δεν του 'δινα και πολλή σημασία, ούτε μ' ενδιέφερε ιδιαίτερα να το λύσω, δε θα γινόμουν δα και διαιτητής... 
Ωστόσο επειδή κάποια νευράκια τα 'σπαγα μια μέρα πήρα δώρο κάτι τυπωμένες Α4 που πάνω πάνω έγραφαν "Κανόνες ποδοσφαίρου και κανόνες διαιτησίας". 
Και καλά οι κανόνες ποδοσφαίρου αλλά οι κανόνες διαιτησίας; Μάθε τέχνη κι άστηνε; 
Ρε σεις εγώ για να τρέξω πρέπει να με κυνηγάει η εφορία, το ΤΕΒΕ και η αντιτρομοκρατική μαζί, με προτεραιότητα κινδύνου στην εφορία. 
Βεβαίως η απάντηση ήτο δεν χρωστάς οπότε διάβαζε.
 
Φέτος λοιπόν είχα έντονους προβληματισμούς να μουντιαλιστώ, να μοντριανιστώ... ή ν' αποθάνω.
Κι επειδή μάλλον δεν έχει έρθει η ώρα μου για το τελευταίο προτίμησα το πρώτο και ουπς!!! πήρα μπόνους και το δεύτερο... 
Κι έτσι και μουντιαλίζομαι και μοντριανίζομαι και varιανίζομαι. Πλάκα έχει.

Αλλά ρε παιδγιά, διαιτητές μου, βγάλτε και κανά συμπέρασμα μόνοι σας, δεν φτάνουν οι ζορικέξ φάσεις και τα ατυχήματα, δεν φτάνουν τα θέατρα, δεν φτάνουν οι καθυστερήσεις κάθε είδους τώρα έχουμε κι εσάς να σπάτε τον ρυθμό του παιχνιδιού; Δεν έχει πλάκα.
 
(Απορία βλακός: O χρόνος που τρώει ο διαιτητής να τρέχει στο VAR μετράει στις καθυστερήσεις του αγώνα ή του κρατάνε από τον μισθό του;)

[Ο Πητ (Πίιτ) Μοντριάν (Piet Mondrian, πραγματικό όνομα Pieter Cornelis Mondriaan, 7 Μαρτίου 1872 – 1 Φεβρουαρίου 1944) ήταν Ολλανδός ζωγράφος, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μοντέρνας τέχνης και συνιδρυτής του κινήματος του νεοπλαστικισμού (ή κίνημα De Stijl) μαζί με τον Theo van Doesburg. Θεωρείται από τους πλέον επιδραστικούς ζωγράφους του 20ου αιώνα.

(Πηγή η Wikipedia και ο εαυτός μου)] 

Η ρουτίνα...

(ήχος βαθύς, υπόκωφος...)
Τουκ-τουκ-τουκ-τουκ-τουκ... ήχος-άξονας που γυρνάει τους τροχούς της ζωής.
Τουκ-τουκ-  τουκ-    τουκ-      τουκ...   τουκ -   του.... του... τ... ___________________

Όταν αρρώστησε η μάνα μου και το είπα στο αφεντικό μου νόμισα πως δεν ερμήνευσα σωστά εκείνη τη φοβερή λάμψη στα μάτια του, ωστόσο ανατρίχιασα από απροσδιόριστο τρόμο όταν ακούμπησε το χέρι του στον ώμο μου λέγοντας κουράγιο που όμως ήταν ηλίου φαεινότερο πως όχι μόνο δεν εννοούσε αυτό που όλοι ξέρουμε ως "περιεχόμενο" αυτής της λέξης αλλά αυτή που βγήκε από τα χείλη του (άγρια σκύλα ξεχύθηκε από τον κλωβό προστασίας και μάλιστα χωρίς φίμωτρο) ένα πράγμα σήμαινε "τώρα-θα-σε-φτιάξω-εγώ" που πάει να πει σωστά ερμήνευσα...

Όταν πέθαινε η μάνα μου άλλες λέξεις, σκύλες μαύρες κι αυτές που όμως κατάφερναν να γίνουν φράσης αγάπης από τους συναδέλφους μου "μην-του-το-πεις-μην-του-το-πεις... θα πέσει να σε φάει που είσαι αδύναμη κι ευάλωτη ξέρει-την-αδυναμία-που-της-έχεις" λες κι υπάρχει άνθρωπος που δεν έχει αδυναμία στο γονιό του κι εκείνος το 'ξερε, γι' αυτό.

Κι όταν τελικά πέθανε η μάνα μου, πολυπόθητο γεγονός για εκείνον, τραγική, δυσβάσταχτη η απώλειά της για μένα, ναι, το ξέρω, μάνα είναι θα περάσει, αλλά μέχρι να περάσει πονάει φίλε μου... τότε "σε συλλυπούμαι" κι έτεινε το χέρι όταν επέστρεψα στη δουλειά, πάρε το χέρι σου κάθαρμα εσύ δεν λυπάσαι με κανένα πρόσημο και για τίποτα... 

"Έφυγα" από τη δουλειά μου γιατί αυτό ήταν το ζητούμενο, ανανέωση προσωπικού, με νέο κόσμο κι άπειρο να τους έχει του χεριού του να πληρώνει λίγα, εμείς η παλιά φρουρά ήμασταν βαρίδια βλέπεις όμως δεν είχε τ' αρχίδια να πει "σας απολύω" κι όλα τα δικαιώματά σας εδώ είναι... Κι όχι δε μιλάω για τώρα, μιλάω για τότε, το όχι και τόσο μακρινό 1995 και τότε οι εκβιασμοί έπεφταν σύννεφο για να φύγουν οι περιττοί, να έρθουν οι αρεστοί...
Δεν του θύμωσα γι' αυτό... τη δουλειά του έκανε (το σύστημα βλέπετε...), βεβαίως και ήταν πολύ δημοκράτης στα όρια της αριστεράς, πασοκ βέβαια ψήφιζε, προς το τότε παρόν, αλλά όχι δεν θα τα ρίξω στο πασοκ, είναι θέμα χαρακτήρα κάποια πράγματα, εν προκειμένω πολύ κακού χαρακτήρα άλλωστε κι εγώ δεν κακόπεσα. Έπεσα στα βαθειά στο ελεύθερο επάγγελμα, χαμένη δεν πήγα. Σιγά...
(Σχεδόν όλοι "φύγαμε", πλην μιάς, πάντως αποζημιώσεις πήραμε... δεν του πέρασε...)
Του θύμωσα που μου στέρησε τη ρουτίνα μου... 
Μου στέρησε την καλημέρα της Μαρίας αλλά και που η άλλη Μαρία η μικρή μου τάσπαγε τα νεύρα... Τα καθημερινά γαμωσταυρίδια στη λογίστρια και κολλητή του που καλημέρα μου έλεγε κι "άντε γαμήσου της έλεγα" κι ούτε που ίδρωνε ρε παιδί μου η τσίπα της μια φορά να μου πει "γιατί μου μιλάς έτσι". Τί να ρωτήσει; Ήξερε...
Μου στέρησε τη δουλειά πλάι πλάι με τον ...διπλανό μου... (μόλις είχε εξαναγκαστεί σε φευγιό κι αυτός) να ρωτάω... να απαντάει... να μην καταλαβαίνω, να τον βρίζω (ακούς Αλίκη; από τότε... αλλά πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι) "μίλα παιδί μου σαν άνθρωπος" ή "θέλω να μου το εξηγήσεις σα να είμαι 5 χρονών παιδί". Αλλά μπα... 
Απλώς έβαζε τις λέξεις σε άλλη σειρά (όχι μαύρες σκύλες αυτές, κανονικές, mainstream, από αυτές που δίνουν ονόματα στα πράγματα άρα δίνουν ύπαρξη αλλά και λόγο ύπαρξης σε αυτά...) και με κολλαγόνο τα "με", τα "και", τα "άρα", τα "δηλαδή", με μερικά "μα-καλά-χαζή-είναι-και-δεν-καταλαβαίνει-τα-λέω-τόσο-απλά" ενδιάμεσα, το αποτέλεσμα το ίδιο και πάμε πάλι από την αρχή... έτσι ήταν το πρωτόκολλο συνεννόησης, η ρουτίνα μας.
Μου στέρησε τις άνευ ουσίας κουβεντούλες με τους άλλους, που όμως η ουσία τους είναι τόσο ουσιαστική, μόνο ζυμωμένη καλά καλά να μη φαίνεται αλλά τη δουλειά της να την κάνει... να σώζει ψυχολογία (στα τάρταρα), συναισθήματα (στα ύψη κυρίως τα δυσάρεστα), να σώζει ζωές.
Αυτά μου στέρησε... οπότε είχα μόνο τον πόνο... ολόκληρο δικό μου, με ποιόν να τον μοιραστώ; οι δικοί μου άνθρωποι είχαν τον δικό τους. Ίδιο πόνο είχαμε... οι Μαρίες όμως, η Ζαφειρία, η Ελένη, ο διπλανός μου είχαν το "κόλπο", γιατί ήταν η ρουτίνα μου και θα μ' έσωζαν.
Μου πήρε μήνες πολλούς να ισοφαρίσω τη χασούρα... Αλλά δεν χάθηκα...
Μου πήρε δεκαετίες να τον συγχωρήσω, φυσικά και δεν τον συγχώρεσα γιατί ποτέ δεν μου το ζήτησε κι αν κάποιος δεν θέλει να τον συγχωρήσεις γιατί να το κάνεις; Μόνο που εδώ και καιρό μοιάζει να μην υπήρξε ποτέ...
Ενιγουέι "πλήρωσε" σκληρά, η ζωή ξέρει, βέβαια τη σκαπούλαρε (μόνον αυτός θα μπορούσε) και μπράβο του και χαίρομαι και να 'ναι καλά και καλή καρδιά, ούτε αυτός χάθηκε.

Ταπ-ταπ-ταπ-ταπ-ταπταπ-ταπτάπ-ταπτάπ-ταπτάπ... ταπταπτ... ήχοι-άξονες που γυρνούν τους τροχούς της παραγωγής, της δουλειάς, της επιβίωσης (και κάτι παραπάνω γιατί όχι;), που ξαφνικά παύουν να έχουν ειρμό, ρυθμό, ούτε σημαίνον, ούτε σημαινόμενο, τίποτα... μόνο θόρυβος που κι αυτός σιγά σιγά χάνεται... θόρυβος-άξονας που γυρνούν οι μαύρες μέρες μέχρι να σβήσει τελείως να μείνει σκέτος άξονας που γυρνάνε τα προβλήματα και πουθενά όμως δεν πηγαίνουν...
Μια επιχείρηση χάθηκε, μια άλλη χάνεται κι αυτή... Δεν χάθηκαν στα χαρτιά ούτε στα ζάρια, χάθηκαν γιατί πού-να-σου-εξηγώ-τώρα-φίλε...
Δεν χάνονται όμως μόνο οι δουλειές, οι μισθοί, τα εισοδήματα αν και αυτό είναι το μείζον... το νούμερο ένα που λένε και του οποίου όμως μύρια έπονται...
Χάνονται όλα όσα σημαίνουν οι ήχοι, οι μυρωδιές, οι καλημέρες, οι άνευ ουσίας (ή και με...) κουβεντούλες με τους άλλους, που όμως η ουσία τους είναι τόσο ουσιαστική, μόνο ζυμωμένη καλά καλά να μη φαίνεται αλλά τη δουλειά της να την κάνει... να σώζει ψυχολογία (στα τάρταρα), συναισθήματα (στα ύψη κυρίως τα δυσάρεστα), να σώζει ζωές.

"Οι λέξεις είναι η περιουσία μου και δεν έχω τις λέξεις".
Αλλά θα τις βρω, θα τις φτιάξω με τα χέρια μου, και θα είναι ύαινες αλλά τί τα θες; Το κακό έχει ήδη γίνει... Ανεπιστρεπτί.
Η ρουτίνα χάθηκε κι αυτή, αυτή που ήταν μια κάποια λύσις, κι άντε τώρα μαζί με λέξεις να ψάχνεις (και να δημιουργείς) βαρβάρους...

Let's be entertained...

Δεν υπάρχει κανείς στον πλανήτη γη που να μην έχει βρεθεί σε τηλεφωνική αναμονή από τότε βεβαίως που εφευρέθηκε το τηλέφωνο.
Μετά το ..."περιμένετε παρακαλώ" με ή χωρίς το "παρακαλώ" κι ενίοτε χωρίς καν το "περιμένετε" παλιά μεσολαβούσε ένα ηχητικό σκοτάδι, αυτό που το λέμε σιωπή (άκρα του τάφου ή με παράσιτα ανάλογα την πρόοδο της τεχνολογίας των τηλεφωνικών υπηρεσιών) και που κανείς μας δεν γνώριζε πόσο θα διαρκέσει.
Ήδη από τα πρώτα δευτερόλεπτα κι ενώ αυτά γίνονταν λεπτά η αγωνία κορυφωνόταν, θα απαντήσει; Ή κι αν ακόμη ήμασταν σίγουροι πως θα απαντήσει, σκεφτόμασταν, όσο περνούσε η ώρα, μήπως όποιος σήκωσε το τηλέφωνο ξέχασε να ειδοποιήσει τον καλούμενο. Ή μήπως έπεσε η γραμμή ξερωγώ...
Κάποια στιγμή εφευρέθησαν τα τηλεφωνικά κέντρα... και άνθρωποι άρχισαν να εργάζονται σε αυτά, η συμπαθής τάξη των τηλεφωνητών/τηλεφωνητριών, που τόσο άδικα τους έχει ο πολύς κόσμος κατατάξει στη συνείδησή του ίσως λίιιγο πιο πάνω από τους εντελώς ανειδίκευτους βιομηχανικούς εργάτες... αν βεβαίως υπάρχει βιομηχανία, εφάμιλλο πάντως με άλλα μη "δημοφιλή" επαγγέλματα, "σπούδασε κόρη μου να μην γίνεις πωλήτρια/κομμώτρια/τηλεφωνήτρια" έλεγαν όλοι κι ας έσπευδαν να ψωνίσουν στα καταστήματα όπου τους εξυπηρετούσαν πωλήτριες (και πολλές φορές τους έβγαζαν το "λάδι") κι ας έμεναν οι κυρίες ώρες σε κομμωτήρια απολαμβάνοντας τις περιποιήσεις μιας ταπεινής κομμώτριας. (Ποτέ μου δεν κατάλαβα γιατί η ίδια υποτιμητική διάθεση δεν υπήρχε για τον κουρέα...)
Η τηλεφωνήτρια; Ααααα αυτή ήταν ίσως μια βαθμιδούλα παραπάνω... γιατί από αυτήν "κρεμόσουν" περιμένοντας να συνομιλήσεις με κάποιον ή λιγώνονταν οι άνθρωποι από κάποια βαθειά φωνή βιώνοντας μυστηριακές καταστάσεις και φαντασιώσεις σχετικά με το πρόσωπο "πίσω από τη φωνή".
Το ηχητικό σκοτάδι όμως, η σιωπή, παρέμενε αδιάψευστος μάρτυρας της ύπαρξης του "κενού περιεχομένου χρόνου" αλλά όπως μια δράση δημιουργεί μιαν αντίδραση έτσι και μια μη δράση δημιουργεί μιαν ανάγκη.
Κι έτσι οι εταιρείες παραγωγής τηλεφωνικών κέντρων σκέφτηκαν να "γεμίσουν με χρώμα" αυτή τη σιωπή, να προσθέσουν δηλαδή ήχο, δηλαδή μουσική.
Και τότε νόμος ιερός και απαρέγκλιτος καθιερώθηκε. Η μουσική αυτή να μην είναι άλλη από το κυρίως μουσικό θέμα της αριστουργηματικής ομολογουμένως ταινίας "Το Κεντρί".
Πείτε μου έναν άνθρωπο, έναν, που ειδικά τις δεκαετίες '70, '80, '90, να μην έχει στηθεί σε τηλεφωνική αναμονή και να μην τον έχει συντροφεύσει (έως εκνευρίσει από ένα χρονικό σημείο και μετά) η συγκεκριμένη σύνθεση, αυτό το πανέμορφο και χαρακτηριστικό rag κομμάτι.
Ήταν τέτοια η προτίμηση των εταιρειών παραγωγής/προμήθειας τηλεφωνικών κέντρων στο εν λόγω μουσικό κομμάτι ώστε σιγά σιγά ξεχάστηκε η προέλευσή του κι όταν το ακούγαμε στο ραδιόφωνο μπορεί και να σκεφτόμασταν "αααα η μουσική της αναμονής" ή αν ήμασταν κάπως αφηρημένοι μπορεί να κοιτούσαμε το χέρι μας απορώντας σε ποιόν είχαμε τηλεφωνήσει και γιατί δεν κρατάμε ακουστικό στο χέρι μας.
Κι έτσι, από τη μία η πρόοδος της τεχνολογίας κι από την άλλη η επίδραση που είχε σε όλους μας η ταινία και η μουσική της, πέρασε στην αιωνιότητα το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό κομμάτι που ερχόταν από λίγο πιο μακριά στο χρόνο, από τις αρχές του 20αιώνα.


Το Ragtime ήταν το πρώτο στιλ τζαζ μουσικής, πιο πολύ για σόλο πιάνο και λιγότερο για ορχήστρα. Το βασικό χαρακτηριστικό του είναι ο συγκοπτόμενος ρυθμός. Αναπτύχθηκε ιδιαίτερα την περίοδο 1900 - 1915. Οι συνθέσεις Ragtime, τα αποκαλούμενα και rags, αποτέλεσαν επίσης μέρος του ρεπερτορίου της τζαζ της Νέας Ορλεάνης αλλά και της λευκής σχολής του Ντίξιλαντ. Το Ragtime παίζεται μέχρι και σήμερα από παραδοσιακές ορχήστρες.
Ο Ernest Hogan ήταν πρωτοπόρος του μουσικού αυτού είδους και ήταν ο πρώτος δημιουργός αυτών των συνθέσεων ή "rags". Ο ίδιος έδωσε στις συνθέσεις του το όνομα "rags" και στη μουσική του "Ragtime" από την γενέτειρά του "Shake Rag" στο Bowling Green του Kentucky.
Ωστόσο o Scott Joplin θεωρείται ο βασιλιάς του Ragtime κι έχει περάσει στην αιωνιότητα με το πασίγνωστο μουσικό θέμα από την αριστρουργηματική ταινία "Το κεντρί". Τη μουσική επένδυση της ταινίας έκανε ο Marvin Hamlisch ο οποίος διασκεύασε άψογα το πασίγνωστο και πολυαγαπημένο κομμάτι του Scott Joplin "The Entertainer". [Πηγή μου ο εαυτός μου και η Wikipedia] Τις προηγούμενες δεκαετίες οι εταιρείες πώλησης τηλεφωνικών κέντρων θεωρούσαν νόμο απαρέγκλιτο να βάζουν αυτό το κομμάτι στην αναμονή της τηλεφωνικής γραμμής. [Πηγή μου ο εαυτός μου και όλη η υφήλιος].

(Ευχαριστώ το https://dimartblog.com που φιλοξένησε αυτό το κείμενό μου στη στήλη "Αυτό δεν είναι τραγούδι". Δείτε κι άλλα "τραγούδια που δεν είναι τραγούδια" εδώ.)