"Απόσταγμα" σκέψεων...

Dale Frank: Eyes seeing the back of the head neurons firing regret, 2008. Gow Langsford Gallery in Auckland City.

Πρώτη ύλη και "απόσταγμα"
Παρακολουθείστε πώς "βγαίνει" το κρασί, το τσίπουρο, η μπύρα.
Μάθετε πώς δημιουργείται ένα άρωμα. Όχι πώς "φτιάχνεται". Αυτό είναι τεχνικό θέμα.

Και μετά...
Αντικαταστήστε τα σταφύλια με τις επιθυμίες σας.
Βάλτε στη θέση των στέμφυλων τη ζωή σας.
Τοποθετείστε αντί για κριθάρι τα όνειρά σας.
Αφήστε στο έλαιο (ή και στο έλεος) της καρδιάς τα αισθήματά σας.

Δηλητήριο και βάλσαμο
Προσπεράστε τις "μπελαντόνες", μην ξεγελαστείτε από το όμορφο όνομά τους, αρνηθείτε το δηλητήριό τους, αφήστε την βιομηχανία να το κάνει φάρμακο για εμπορικούς σκοπούς.
Διαλέξτε βάλσαμο, αφήστε το να ξεκουραστεί στον χυμό της ελιάς, να λιώσει για χατίρι σας.

Έπειτα...
Αλείψτε με αυτό τις πληγές της ψυχής σας. Θα γιατρευτούν αλλά θα φυλακίσουν μέσα τους αυτό που τις δημιούργησε. Δεν θα πονούν αλλά θα είναι εκεί. Γιατρεμένες πια θα έχουν γίνει όμως κομμάτι της ύπαρξής σας. Και τα σημάδια τους θα γνωρίζουν καλά αυτό που προηγήθηκε.

Και τότε... Θα μείνει το απόσταγμα μιάς επίπονης πολλές φορές διαδικασίας που το λέμε εν συντομία "μνήμη".
Θα μείνει όμως κι ένα υπόλοιπο - ως άχρηστο υλικό - που το λέμε εν συντομία "λήθη".

Κι όμως...
Τα σπουδαία βρίσκονται ακριβώς εκεί: στον σκουπιδοτενεκέ των υποτιθέμενων άχρηστων πια υλικών τα οποία, αφού έκαναν τη ζόρικη δουλειά, μας αφήνουν με την εντύπωση ή/και την ψευδαίσθηση πως είμαστε αυτό που έμεινε, δηλαδή "αυτό που μας αρέσει".
Αυτό ακριβώς "θυμόμαστε" και με αυτό συνεχίζουμε τη ζωή μας και μετά ξανά απόσταξη, ζύμωση, εκχύλιση, ξανά χρησιμοποιημένα υλικά στον κάλαθο των αχρήστων, δηλαδή ξανά η λήθη για να ξεπεταχτεί μέσα από αυτήν η μνήμη, μεγαλοπρεπής.
Άρα...
...άνθρωπος ή κοινωνία ή λαός που καταφέρνει να ανακυκλώσει αυτά που περίσσεψαν μετά τη χρήση για την οποία προορίζονταν, είναι ένας τυχερός άνθρωπος ή κοινωνία ή λαός. Με άλλα λόγια έτσι προκύπτει ένα έξυπνο και σκεπτόμενο άτομο, μέλος μιάς δημιουργικής κοινωνίας, μέρος ενός αγωνιστή λαού/συνόλου που έχει καταλάβει πως τίποτα δεν πάει χαμένο και τίποτα δεν είναι "για πέταμα". Και τότε οι άνθρωποι θα ζήσουν καλύτερα αφού στην κοινωνία θα υπάρχει αρμονία κι αυτός ο λαός θα απολαμβάνει εκείνα για τα οποία κοπίασε.

Μνήμη και Χρόνος
Υπάρχουν φορές που ανοίγουμε ένα βιβλίο κι ενώ το έχουμε διαβάσει πολλά χρόνια πριν, διαπιστώνουμε πως δεν θυμόμαστε απολύτως τίποτε από αυτό. Ίσως απορούμε γιατί το έχουμε ξεχάσει. Ανεξάρτητα από το γεγονός αν μας άρεσε ή όχι. Μπορεί ν' αμφιβάλλουμε κιόλας για το αν πράγματι το έχουμε διαβάσει. Και ξεκινάμε το ταξίδι της ανάγνωσης ξανά... Στην πορεία ανακαλύπτουμε ότι μέσα στις σελίδες του βιβλίου αυτού βρισκόμαστε εμείς! Ολόκληρες φράσεις τις έχουμε πει. Γεγονότα μοιάζουν να τα έχουμε βιώσει αυτούσια. Συναισθήματα ξεχειλίζουν ακριβώς σαν από τη δική μας καρδιά. Σκέψεις ξεπηδούν που είμασταν σίγουροι ότι είναι προϊόν του δικού μας μυαλού. Το βιβλίο όμως προϋπήρχε. Και σίγουρα δεν το γράψαμε εμείς. Δηλαδή αυτό ή καλύτερα ΚΑΙ αυτό βοήθησε στη διαμόρφωση της ύπαρξής μας, συνετέλεσε σε μεγάλο βαθμό στη δημιουργία αυτού που τελικά γίναμε.
Το ίδιο μπορεί να συμβαίνει και με κινηματογραφικές ταινίες που ξαναβλέπουμε μετά από χρόνια ή θεατρικά έργα ακόμα και ποιήματα ή τραγούδια.
Νομίζουμε πως πίσω απ' όλα βρισκόμαστε εμείς. Ότι γράφτηκαν, ειπώθηκαν, απαγγέλθηκαν, τραγουδήθηκαν για μας. Ή ακόμη ακόμη νιώθουμε "σαν να" τα γράψαμε, είπαμε, απαγγείλαμε, τραγουδήσαμε εμείς.
Κι όμως... κάποιος άλλος έκανε ΓΙΑ ΜΑΣ τη δύσκολη δουλειά. Αλλά το έχουμε "ξεχάσει".
Οι ψυχολόγοι θα το έλεγαν "απωθήσει". Δεν ξέρω τί είναι σωστό γιατί εγώ δεν είμαι ψυχολόγος. Εκείνο που ξέρω είναι πως εμείς είμαστε μόνοι υπεύθυνοι που το αφήσαμε στη φθορά του χρόνου, εκείνο όμως μας εκδικήθηκε κι έκανε τη δουλειά του.

Αυτή η διαδικασία που τη λέμε λήθη πολλές φορές αποτελεί μια δημιουργική διαδικασία, κάτι σαν φίλτρο ώστε να μας μένουνε εφόδια κι ορμές για παραπέρα. Άλλες φορές είναι βάλσαμο για την ψυχή μας αφού μαζί με τα "περιττά" φεύγουν και τα "οδυνηρά" που ρέουν σαν δηλητήριο στις φλέβες μας ώστε ο εγκέφαλος τις μόνες εντολές που μπορεί να δώσει είναι να δεθούν τα χέρια μας, να καρφωθούν τα πόδια μας, να σφαλίσουν τα μάτια μας, να σωπάσουν τα χείλη μας, να βουλώσει η μύτη μας και οι πόροι του δέρματός μας να σταματήσουν την ευεργετική αλληλεπίδραση με το εξωτερικό περιβάλλον.
Εκεί ακριβώς καραδοκεί η πιο ύπουλη εντολή: να σταματήσει και η σκέψη μας.
Κι εκεί ακριβώς υπάρχει η πιθανότητα να βρεθούμε στο σημείο χωρίς επιστροφή: στο τίποτα.
Αλλά εκεί ακριβώς παραφυλάει η μνήμη που αντιστέκεται και μας προστατεύει και αυτή με τη σειρά της. Σε αυτό το αέναο παιχνίδι της μνήμης με το αντίθετό της, σε αυτήν την ευεργετική εναλλαγή της λήθης με το συμπλήρωμά της βρίσκεται η ουσία της πορείας μας στη ζωή.

Και τελικά...
...έρχεται η στιγμή που ανακαλύπτουμε ότι δεν είναι ο χρόνος, ως πανδαμάτωρ, που όλα τα δαμάζει, τα απαλύνει, τα στρογγυλεύει και μας βοηθάει να ξεχνάμε ώστε να επουλώνονται πληγές και να λιγοστεύει ο πόνος. Είναι η μνήμη, ως ικανότητα, που φέρνει στο προσκήνιο το γεγονός ότι ξεπεράσαμε δυσάρεστες καταστάσεις στο παρελθόν. 

Άρα...
...είναι επειδή θυμόμαστε κι επειδή αποκτούμε σιγά σιγά το "know how to solve our problems". Κάτι σαν "κι αυτό θα περάσει όπως και τόσα άλλα". 

Όμως...
...μερικές φορές "κάποιο από αυτά" δεν θέλουμε να μπει στο σωρό των "τόσων άλλων" και να περάσει, "κάποιο από αυτά" θέλουμε να το θυμόμαστε - κι ας πονάει - αφού τα οφέλη του είναι τελικά πολλαπλάσια. 

Οι παραπάνω σκέψεις μου  - περί λήθης, χρόνου και μνήμης - αφορούν προβλήματα καρδιάς, προσωπικές απώλειες ή δύσκολες καταστάσεις που βιώνουμε ως άτομα. Όταν όμως αυτή η διεργασία μεταφέρεται - αλλά ως παθογένεια και κατόπιν ως αδράνεια κι αποδοχή - στα κοινωνικά προβλήματα, σε σημείο που να γίνει κύριο χαρακτηριστικό μιάς κοινωνίας τότε ...φασκελοκουκούλωστα. 

Και κάτι σαν ...συμπέρασμα
"Πολιτισμός/Παιδεία είναι αυτό που μένει μόλις ξεχάσουμε όλα όσα μάθαμε".
Η πατρότητα της ρήσης αυτής αμφισβητείται. Ουδόλως με απασχολεί. Δεν είναι εικασία, είναι αξίωμα κατά τη γνώμη μου αποδειχθέν παντοιοτρόπως.
Αλλά ίσως επιπλέον... 
...η Μνήμη να είναι τελικά αυτό που μένει μόλις ξεχάσουμε όλα όσα μάθαμε.
ή αλλιώς...
...Μνήμη να είναι αυτό που μένει στην καρδιά όταν το μυαλό ξεχνά. 

Γιατί...
Όσα ξεχνάει το μυαλό δεν τα ξεχνάει η καρδιά
Κι αν καταφέρεις να ξεφύγεις κι από αυτήν
έρχεται το σώμα να σου θυμίσει πανηγυρικά
ότι από αυτό δεν μπορείς τελικά να γλιτώσεις.
Γιατί το σώμα ούτε θυμάται, ούτε ξεχνά. Το σώμα ΞΕΡΕΙ. 

Eternal Sunshine Of A Spotless Mind.  
Ευχαριστώ τον Μάρκο Τοράνη για το παρακάτω βίντεο.

https://www.youtube.com/watch?v=PaI1sLqFOuE

Change your heart, look around you
Change your heart, it will astound you
I need your loving like the sunshine

And everybody's gotta learn sometime
Everybody's gotta learn sometime

Change your heart, look around you
Change your heart, it will astound you
I need your loving like the sunshine

And everybody's gotta learn sometime
Everybody's gotta learn sometime

I need your loving
I need your loving

Everybody's gotta learn sometime