 |
| H. Matisse, Le bonheur de vivre (Η χαρά της ζωής, 1905) Barnes Foundation, Merion, Pensylvania. |
Ας μιλήσουμε για τις χαρές μας.
Η χαρά της ζωής αγαπημένοι μου δεν βρίσκεται στις εξαγγελίες μιας κυβέρνησης, ακόμη κι αν αυτή η κυβέρνηση είναι η καλύτερη του κόσμου.
Η χαρά της ζωής φίλοι μου δεν βρίσκεται στην αυταπάτη και την ψευδαίσθηση ακόμη κι αν αυτό είναι πολύ βολικό.
Η χαρά της ζωής δεν βρίσκεται στα κακά ή τα καλά που περιμένουμε γιατί ίσως αυτά ποτέ δεν θα 'ρθουν.
Η χαρά της ζωής δεν βρίσκεται στη φαντασία μας ακόμη κι αν αυτή είναι πολύ δημιουργική.
Η χαρά της ζωής δεν βρίσκεται ούτε στην ουτοπία. Γιατί αυτή κατοικοεδρεύει μόνο στη φαντασία μας κάνοντας παρέα με τα πρωτοξάδελφά της: την ψευδαίσθηση και την αυταπάτη.
Αλλά πού βρίσκεται η χαρά;
Η χαρά της ζωής βρίσκεται μέσα μας κάνοντας παρέα με τ' αδέλφια της: την ικανοποίηση και τη δίψα για τη ζωή.
Η χαρά της ζωής βρίσκεται στην ίδια τη ζωή κάνοντας παρέα με τους πολλαπλούς εαυτούς της: την ελπίδα, την επίγνωση, την προσπάθεια, τον αγώνα, τα σχέδια, τα "όνειρα", το ταξίδι, τις εναλλακτικές διαδρομές για τον τελικό σκοπό και πολλούς άλλους εαυτούς. Η χαρά της ζωής βρίσκεται στην ίδια τη ζωή ακόμη κι όταν όλα γύρω μας καταρρέουν. Η ίδια η ζωή είναι χαρά. Όπως και η ίδια η χαρά είναι ζωή. Αλλά ζωή χωρίς κι άλλους ανθρώπους γύρω μας ή πλάι μας ή ακόμη κι απέναντί μας δεν νοείται.
Επειδή όταν χαίρονται αυτοί χαιρόμαστε κι εμείς, άρα ζούμε.
Αντιθέτως όταν δεν χαίρονται με τί κουράγιο να συνεχίσουμε εμείς να χαιρόμαστε άρα να ζούμε;
Δυστυχώς η χαρά δεν είναι πάντα μεταδοτική.
Ευτυχώς όμως η χαρά όταν μοιράζεται είναι διπλή χαρά.
Και η λύπη όταν μοιράζεται είναι μισή λύπη.
Ο φόβος όμως; Τί είναι όταν μοιράζεται; Τί είναι όταν δεν μοιράζεται;
Τελικά εκείνο που φοβάμαι πάνω απ' όλα είναι μήπως ο φόβος γίνει τόσο ανθεκτικός που είτε τον μοιραστεί κανείς είτε όχι θα παραμείνει ενιαίος και συμπαγής ΦΟΒΟΣ.
Και τώρα τί κάνουμε;
Δεν ανήκω στο κλαμπ των πανηγυρισμών, της άκρατης αισιοδοξίας ή της ελπίδας γενικώς να μας βρίσκεται.
Αλλά ούτε στο κλαμπ του φόβου.
Ανήκω στο κλαμπ της προσπάθειας.
Ανήκω στο κλαμπ του σκληρού αγώνα, των δύσκολων προσπαθειών και των σθεναρών απαντήσεων, που συνήθως είναι τα ΟΧΙ μας, ακόμη κι αν τη στιγμή που τα λέμε νομίζουμε πως ήρθε το τέλος του κόσμου.
Το τέλος του κόσμου όμως αργεί πολύ ακόμη και δεν ταυτίζεται με το τέλος του δικού μας.
Ωστόσο σε αυτόν τον κόσμο, τον δικό μας, έχουμε υποχρέωση να ζήσουμε τη ζωή.
Και να χαιρόμαστε με αυτήν και γι' αυτήν.
Και να λυπόμαστε μόνο για επιμέρους γεγονότα, για συγκεκριμένες καταστάσεις, για κάποιες πράξεις.
Και να μη λυπόμαστε για δύο πράγματα: γι' αυτά που διορθώνονται και
γι' αυτά που δεν διορθώνονται.
Κι ας φοβόμαστε μερικές φορές.
Γιατί καμιά φορά ο φόβος είναι άμυνα. Άλλο άμυνα όμως κι άλλο δυστυχία.
Μόνο η απώλεια δικαιούται ν' αποτελεί εξαίρεση σε όλα τα παραπάνω. Μόνο η απώλεια - ως πέπλο - καλύπτει όλα τ' άλλα και παράλληλα με τ' άλλα μας συντροφεύει στην υπόλοιπη ζωή μας. Αυτή που μένει ως υποχρέωση κι ως ανάγκη να τη διασχίσουμε. Μέχρι που αυτό το πέπλο, αυτή η σπαραχτική συντροφιά να εξασθενίσει σιγά σιγά ως προς τα επίπονα χαρακτηριστικά, παραμένοντας ωστόσο ως βίωμα, ως κατάσταση μνήμης που με τον καιρό αυτή η μνήμη μπορεί ακόμη και ν' ακυρώσει την ίδια την απώλεια.
Για τη χαρά της ζωής μην περιμένεις να βρεις συνταγές. Θα βρεις όμως προτάσεις. Πάνω απ' όλα όμως θα βρεις τη χαρά της ζωής αν βρεις μια αγκαλιά. Κι αν την κάνεις να πιστέψει - με την αλήθεια σου και μόνο - ότι αξίζει τον κόπο να σε φιλοξενήσει.
Να είσαι σίγουρος ότι κάποια αγκαλιά θα μένει ανοικτή πάντα για σένα και θα σε περιμένει.
Κι αυτή είναι η μεγαλύτερη χαρά της ζωής απ' όλες τις άλλες.
Αυτή η χαρά της ζωής δεν σημαίνει χαζοχαρούμενο εφησυχασμό.
Δεν σημαίνει έλλειψη προβλημάτων δικών μας.
Δεν σημαίνει έλλειψη κατανόησης των προβλημάτων των άλλων.
Δεν σημαίνει έλλειψη ενσυναίσθησης για τη δυστυχία που υπάρχει γύρω μας (ή μέσα μας).
Δεν σημαίνει αναλγησία για τα κοινωνικά προβλήματα, για τα ψέμματα των πολιτικών, για τις ψεύτικες υποσχέσεις των κομμάτων, για την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Δεν σημαίνει αναισθησία κι αδιαφορία.
Αυτή η χαρά της ζωής είναι "χαρά ΓΙΑ τη ζωή". Γι' αυτό (είναι) και σκληρή προσπάθεια αυτή η ζωή να γίνει καλύτερη ή έστω υποφερτή.
Στο σημείο λοιπόν που συναντιέται η προσπάθεια με την ανταμοιβή, εκεί σε περιμένω.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου